28 (607)

NEUROPSYCHOLOGIA

| Tabela 3.2. Typy napadów padaczkowych (wyciąg z klasyfikacji międzynarodowej)

Napady uogólnione (obustronnie symetryczne, o początku nieumiejscowionym)

Napady toniczno-kloniczne (grand mai)

Napady typu absence (petit mai)

Inne postacie (m.in. akinetyczne, atoniczne, toniczne, obustronnie miokloniczne itd.)

Napady częściowe (zaczynające się miejscowo)

Napady częściowe o symptomatologii elementarnej (na ogół bez zaburzeń świadomości)

Z objawami ruchowymi

Z objawami czuciowymi lub somatosensorycznymi (doznaniami cielesnymi)

Z objawami ze strony układu autonomicznego (wegetatywnymi)

Napady częściowe o złożonej symptomatologii (na ogół z zaburzeniami świadomości, skroniowe lub psychoruchowe)

Tylko z zaburzeniami świadomości

Z symptomatologią poznawczą lub afektywną psychosensoryczną albo psychoruchową Napady jednostronne Niesklasyfikowane

| Tabela 3.3. Międzynarodowa klasyfikacja typów padaczki Padaczka uogólniona

Pierwotna (w tym napady grand mai i petit mai)

Wtórna

Nieokreślona

Padaczka częściowa (ogniskowa, miejscowa), w tym Jacksonowska, skroniowa i napady psychoruchowe)

Padaczka niesklasyfikowana

oraz zespołów padaczkowych (Commision on Classification and Terminology of the International League Against Epilepsy, 1989).

Napady uogólnione

Podstawową cechą wielu napadów uogólnionych są zaburzenia skurczu mięśni. Termin to-niczno-kloniczny opisuje dwie główne fazy napadu nazywanego dawniej napadem grand mai. W fazie tonicznej następuje skurcz mięśni i chory często pada na ziemię. Skurcz mięśni układu oddechowego może wywołać stęknię-cie lub krzyk. Chory nie może przełykać i sinieje z braku tlenu. Skurcz mięśni często powoduje nietrzymanie moczu, a niekiedy kału. Faza kloniczna, z charakterystycznymi rytmicznymi skurczami mięśni kończyn i tułowia, następuje wkrótce potem (po kilku sekundach, do minuty). Czas jej trwania bywa różny, a po zakończeniu tej fazy pacjent stopniowo odzyskuje świadomość, przechodząc od stuporu przez przymglenie do normalnego stanu świadomości. W niektórych przypadkach napady uogólnione mogą szybko następować jeden po drugim - jest to tak zwany status epileptyczny (.status epilepticus).

Napady uogólnione bywają pierwotne lub też mogą powstawać w zlokalizowanym ognisku. Pierwotną postać padaczki często nazywano padaczką centrencefaliczną. Termin układ centrencefaliczny (centrencephalon) wprowadził Penfield, określając tak układy neuronalne umiejscowione centralnie w górnej części pnia mózgu i symetrycznie połączone z obu półkulami mózgowymi. Układy te służą do koordynowania funkcji półkul (ryc. 3.15). Chociaż uważa się obecnie, że napady uogólnione powstają w korze mózgowej, jednak ta koncepcja się utrzymała.

Inną postać padaczki stanowią napady typu absence¹, które dawniej nazywano napadami petit mai. Zaburzenie to występuje przeważnie w dzieciństwie, rzadko utrzymuje się do wieku dorosłego. Cechą charakterystyczną napadów jest ich nagły początek i nagłe zakończenie oraz krótkotrwałość - trwają zwykle tylko kilka sekund. Pacjent przerywa to, co właśnie robił, jego funkcje psychiczne zostają zatrzymane, a po napadzie absence nagle podejmuje przerwaną czynność. W zapisie EEG podczas napadów padaczkowych widoczny jest charakterystyczny wzór „iglica - fala”. Taki zapis często pojawia się napado-wo nawet wówczas, gdy klinicznie nie obserwuje się żadnego zakłócenia czynności wykonywanej przez pacjenta. Mniej więcej jedna trzecia dzieci z padaczką typu absence miewa również napady toniczno-kloniczne.

Napady częściowe

Napady te nazywano też napadami ogniskowymi, ponieważ są przejawem wyładowania neuronalnego, zlokalizowanego mniej więcej w jednej okolicy mózgu. Wyróżnia się dwa

Dosłownie - nieobecność (przyp. tłum.).