29 (404)

Poznawanie stosunków jakościowych

Dzieci 3-lei-nie (s.	Nabywanie uinieięinosei posługiwania sie słowami określaiucwin
	Położenie przedmioiow *.v przestrzeni na. pou. za. obok. wysoko. nisko.	Kierunek w przód, w tył. do góry. na dół.
Dzieci 4-lei-nie (s. 51 >	Rozróżnianie. porównywanie i nazywanie (
	Położenia przedmioiow w przestrzeni między. wyżej niżej, daleko blisko, dalej bliżej.	Kierunku j przed siebie, za siebie, w bok |
Dzieci 5-lei-nie ls. 68)	Coraz dokładniejsze rozróżnianie, porównywanie i nazvwnnie 1
	Położenia przedmioiow' u' pizeslrzeni w odniesieniu sio siebie na prawo, na lewo, naprzeciw	Kierunku i w prawo, w lewo. j
Dzieci 6-lel- nie (s. s2)	Kształtowanie pojęć dotyczących położenia przedmiotu w stosunku do m- ,] nych przedmiotów lub układu odniesienia oraz wyrabianie umiejętności po- 1 sługiwania sic odpowiednimi określeniami 1
	Położenia na, pod. przed, poza. obok. miedzy, wyżej, niżej, daleko, blisko. dalej, bliżej, na prawo, na lewo. na prawo od. na lewo od. naprzeciw, wewnątrz, na brzegu. na zewnątrz.	Kierunku | w przód, w tył. do góry, na dół. a przed siebie, za siebie, w bok. 1 w prawo, w lewo. na wprosi. ■

Opracowanie d/iału Stosunki przestrzenne w szkole ma na celi kształtowanie pojęć na poziomie elementarnym i naukowym w /.akreśl położenia przedmiotów na płaszczyźnie i w przestrzeni oraz kierunku ię| ruchu (czy przemieszczania się). Odbywać to się powinno w irakej czynnościowego nauczania, polegającego na takim organizowaniu działaj uczniów, aby od czynności konkretnych przechodzić stopniowo przj czynności wyobrażeniowe do abstrakcji matematycznej. Wypływa l| z operatywnego charakteru matematyki w konfrontacji z psychologiczni k o ncepcją i mer i oryzacj i.

Zgodnie z tym, uwzględniając teorię działań umysłowych Galpierin:i,¹| proces dydaktyczny w tym dziale powinien uwzględniać 5 etapów:

1.    Zapewnienie dobrej orientacji w zakresie działania, które dziecko nu wybrać.

2.    Organizowanie czynności dziecka na przedmiotach materialnych (luf zmaterializowanych) w zakresie położenia przedmiotów na płaszczw nie i w przestrzeni oraz. kierunku ich ruchu (przemieszczania się).

>. Słowne (głośne) określanie ich położenia i kierunku.

I. Określanie ich położeniu i kierunku w mowie cichej, i. Określanie na poziomie umysłowym (myślowym) położenia przedmiotów i ich kierunku.

W czasie realizacji omawianego działu i w czasie dalszych ćwiczeń v zakresie stosunków przestrzennych przy innych tematach w ciągu roku nu lekcjach innych przedmiotów wystąpią następujące typy zajęć:

I. Ćwiczenia ruchowe (układanie i określanie—opisywanie) prowadzące do kształtowania rozumienia i umiejętności posługiwania się wyrażeniami określającymi wzajemne położenie przedmiotów na płaszczyźnie i w przestrzeni oraz "kierunku ruchu.

' Przedstawianie (układanie, ilustrowanie, rysowanie) stosunków przestrzennych z wykorzystaniem różnorodnych środków dydaktycznych według podanych warunków.

\ Analizowanie zadań z zeszytu ćwiczeń w zakresie określania wzajemnego położenia przedmiotów słownie i w działaniu (układanki, rysowanie, i więżenia ruchowe itp.).

¹ I ż. Ogólne wskazania dotyczące realizacji działu Stosunki przestrzenne

W trakcie realizacji działu Stosunki przestrzenne należałoby pamiętać _t. mr.iępujących wskazaniach:

| h i miecznie sprawdzić poziom orientacji dzieci w operowaniu pojęciami ■ /akresu stosunków przestrzennych wyniesionych z przedszkola łub / oddziału przedszkolnego.

t t hi leży zorientować dziecko w nowych warunkach przestrzennych: h klasie, w budynku szkolnym, na boisku, osiedlu, w drodze do szkoły "P

\ t l,iltw pomóc dziecku w uzyskaniu orientacji w przestrzeni w zakresie oh oka i całego ciała poprzez wykonywanie różnych czynności prze-iiim , 'r/auia przedmiotów i samego siebie oraz ich słowne określanie.

\ ho kształtowania pojęć z zakresu stosunków przestrzennych warto

’* vI oi zystać:

■.pi/ęty i przybory w klasie,

o o kład sal i innych pomieszczeń w budynku szkolnym (plan), mi /ad/.enia na boisku szkolnym, drogę do szkoły z jej infrastrukturą

57