29 (432)

OBRONO PRZECIWLOTNICZA

Ukraiński trenażer operatora zestawu 9K113 Konkurs Trekon znajduje się od 2005 r. w produkcji seryjnej, jest także eksportowany.

pozosta-

użyciu,

Najnowsza propozycja firmy Energy 2000 to symulator Trigl przeznaczony do szkolenia operatorów przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych Igła, a także Strzała-2M, Strzała-3 oraz Igła-}.

telitarnej GPS, może być mocowany na tylnej części rury wyrzutni dowolnego przenośnego zestawu przeciwlotniczego. Podczas pracy dokładnie określa on położenie oraz orientację wyrzutni i przesyła te informacje do bloku wyliczania kierunku. Z kolei z niego do każdego ze strzelców przesyłana jest informacja o przydzielonym celu, prezentowana na mikrowyświetlaczu nahełmowym.

Zestaw przetwarzania danych, zobrazowania i dowodzenia oparty jest na wzmocnionych komputerach przenośnych - jeden służący jako terminal operatora stacji radiolokacyjnej ROT (Radar Opera-tion Terminal), kolejny zaś jako terminal operacyjny i dowodzenia OCT (Operation and Command Terminal) oraz do sterowania środkami łączności. System TH-S311 SmartHunter Plus zapewnia realizację rozpoznania i wczesnego ostrzegania, a także zadań dowodzenia i kierowania ogniem przenośnych zestawów przeciwlotniczych - ramach jednego systemu można kierować działaniami 6-12 strzelców. Możliwa jest także ich kombinacja z trzema małokalibrowymi armatami plot. (kal. do 35 mm). Pojedynczy system TH-S311 SmartHunter Plus zapewnia organizację efektywnego systemu zwalczania celów na małych wysokościach, obejmującego obszar do 800 km_t.

Nadrzędnym stopniem dowodzenia w stosunku do SmartHuntera Plus może być taktyczny system łączności, dowodzenia i kierowania Smart-COM. Zapewnia on obustronną wymianę danych pomiędzy systemami niższego szczebla, źródłami informacji radiolokacyjnej i innymi źródłami danych o celach oraz systemami TH-S311. Jeden SmartCOM może jednocześnie kierować pracą do pięciu Smar-tHunterów.

Systemy

szkoleniowe i treningowe

Większość współczesnych rodzajów broni, wbrew deklarowanej przez producentów prostocie ich obsługi, wymaga systematycznego treningu z wykorzystaniem sprzętu bojowego w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu wyszkolenia i później podtrzymania nawyków ich obsługi. Biorąc pod uwagę niezwykle wysokie koszty zakupu zaawansowanego uzbrojenia i sprzętu wojskowego, nie zawsze jest możliwe „marnowanie* ich resursu do celów szkolenia. Stąd użytkownicy coraz częściej od początku planują zakup środków zapewniających maksymalny realizm procesu szkoleniowego. Właśnie z tego powodu rozwinęła się praktycznie samodzielna gałąź przemysłu, wyspecjalizowana w opracowywaniu i produkcji symulatorów, których zadaniem jest umożliwienie realizacji efektywnego procesu szkolenia pojedynczych żołnierzy i obsług sprzętu, przy zachowaniu akceptowalnych nakładów i jednoczesnej oszczędności resursu sprzętu bojowego.

W państwach postsowieckich w ostatniej dekadzie pojawiło się bardzo wiele firm, które starają się opracowywać i oferować na światowych rynkach symulatory złożonych systemów uzbrojenia jesz

cze radzieckiej proweniencji, jących tam w powszechnym ale bazujące na współcześnie dostępnych technologiach. Wśród nich jest m.in ukraińskie przedsiębiorstwo Energy 2000 z Kijowa, które na salonie IDEX’2009 zaprezentowało swoje rozwiązania symulatorów do przeciwpancernego zestawu rakietowego Konkurs oraz przenośnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego Igła.

Trenażer operatora zestawu 9K113 Konkurs nosi nazwę Trekon i wyposażono go w imitatory wyrzutni 9P135 oraz celownika 9Sz119. Umożliwia on realizację wszystkich trybów pracy zestawu i nieprzerwane szkolenie w czasie 8 godzin. Do rozlokowania urządzenia, łącznie ze stanowiskiem instruktora, wystarczy przestrzeń o wymiarach 200x150 cm.

Masa całego zestawu wynosi 140 kg. Oprogramowanie symulatora obejmuje 21 trójwymiarowych modeli różnych typów czołgów, bojowych wozów piechoty i transporterów opancerzonych oraz śmigłowców. Dla każdego z celów można także wybrać jeden z trzech wariantów kamuflażu. W polu widzenia szkolonego operatora może być jednocześnie zobrazowanych do 9 celów. Produkcja seryjna Tre-kona rozpoczęła się w 2005 r. i jest kontynuowana do dziś - kilkadziesiąt egzemplarzy dostarczono pięciu kontrahentom, wśród których nie wszystkie to kraje powstałe w wyniku rozpadu ZSRS.

Symulator oznaczony Trigl jest z kolei przeznaczony do szkolenia operatorów przenośnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych Igła (także Strzała-2M, Strzała-3 oraz Igła A). Tym razem chodzi o nowość, nad którą prace zainicjowano w firmie Energy 2000 w sierpniu 2007 r. W skład zestawu Trigla wchodzi stanowisko instruktora, imitator zestawu (imitatory: mechanizmu startowego 9P519/ 9P516, pojemnika rakiety 9P322, baterii/zestawu schładzania głowicy 9B238) oraz hełm z okularami projekcyjnymi, kablami połączeniowymi, sygnalizatorem dźwiękowym i dokumentacja eksploatacyjna. Producent deklaruje, że współczynnik zgodności symulatora oraz wirtualnie generowanych zadań do realnych sytuacji na polu walki sięga 0,94. Wirtualny poligon ma wymiary 80x80x5 km. W bazie danych umieszczono modele trzech typów śmigłowców, bezzałogowego aparatu rozpoznawczego, pocisk manewrujący, dwa typy samolotów szturmowych oraz trzy wielozadaniowych samolotów myśliwskich. Symulator pozwala na jednoczesne zobrazowanie ośmiu celów. Masa aparatury sięga 130 kg. Do rozstawienia zestawu potrzebna jest przestrzeń 15 m,. Symulator Trigl może nieprzerwanie pracować przez 10 godzin. ■

Fotografie w artykule: Mirosław Gyurósi, Andrzej Kiński.