278

Rys. 5.49

wodzie spowoduje wzrost natężenia prądu co przyczyni się do wzrostu mocy wydzielonej (ciepła), nawet przy zmniejszającym się spadku napięcia na termistorze (rys. 5.49 — odcinek AC), aż do przepalenia się termi-stora lub obwodu.

Przykładowe zastosowania termistorów

1)    Przy stałym napięciu zasilania można utrzymać stałe natężenie prądu w obwodzie, jeżeli opór obwodu jest stały.

Gdy obwód zawiera elementy, których opór rośnie wraz z temperaturą (np. metale), wówczas w celu stabilizacji prądu włącza się w obwód element o ujemnym przyroście oporności, czyli odpowiednio dobrany termistor.

2)    Słabe prądy płynące w termistorze praktycznie nie spowodują zmiany jego temperatury. Przyczyna zmiany temperatury w termistorze może I być zewnętrzna. Zmiana temperatury otoczenia wpływa na zmianę rezystancji termistora, co stwierdzamy na podstawie zmian natężenia prądu w jego obwodzie. Przy zastosowaniu czułego miernika natężenia prądu (np. nanoamperomierza) lub dodatkowo układu wzmacniającego, po wy-1 cechowaniu termistora, czyli sporządzeniu charakterystyki (wzór 5.114 i 5.115), można otrzymać bardzo dokładny termometr, umożliwiający pomiary temperatury z dokładnością do 0,001 K.

Pomiaru samego oporu termistora i jego zmian w funkcji temperatury dokonuje się za pomocą mostka Wheatstne’a (patrz ćw. Pomiar oporu metodą mostka Wheatstne’a). W celu umożliwienia dokładniejszej kompensacji oporności równoważącej, w zestawie ćwiczenia zastąpiono opornicę zatyczkową opornicą wielodekadową R (rys. 5.50), a ławę oporową - dwoma jednakowymi opornikami R_x i R₂. Zrównoważenie mostka osiągamy w wyniku dopasowania oporu R do oporu termistora R_T.

Stosując wzór poznany w metodach mostkowych, tj.:

(5.120)

Rr=R^

można wykazać, że w przypadku, gdy oporniki i R₂ są sobie równe, ich

R

stosunek —= 1, w związku z czym R_T = R

R

Do zasilania mostka stosujemy w ćwiczeniu małe napięcia, aby termi-stor nie nagrzewał się wskutek przepływającego prądu. Ogrzewamy g° natomiast „zewnętrznie” w odpowiedniej łaźni olejowej. Temperaturę ką-pieli zmieniamy za pomocą palnika gazowego, kuchenki elektrycznej lub grzałki nurkowej. Należy przy tym uważać aby nie doprowadzić do kipie* nia lub rozlania oleju (temp. wrzenia oleju, wynosi ok. 573 K lub 300°C)-