27

Storczyk plamisty

(KUKUŁKA PLAMISTA, STOPLAMEK PLAMISTY)

Dactylorhiza maculata (Orchis maculata)

Rodzina: storczykowa te - Orchidaceae

OPIS

Bylina o wysokości do 70 cm, czasem nawet do 1 m, mająca bulwy głęboko pocięte, na palczaste odcinki. Górna część łodygi jest często fioletowo przebarwiona; łodyga pełna. Liście są lancetowate lub odwrotnie jajowate, prawie zawsze pokryte fioletowymi lub brunatnymi plamami. Kwiaty różowe, rzadziej białe, zebrane są w gęsty, klosokształtny kwiatostan. Dolny płatek kwiatu - warżka - ma długość 5-10 mm i nieco większą szerokość, z rysunkiem utworzonym z purpurowych kresek i plamek. Ostroga kwiatu jest smukła, nieco krótsza od zalążni, natomiast boczne płatki silnie odstające.

KWITNIENIE

Maj - lipiec; kwiaty zapylane są przez owady, zwłaszcza muchówki i błonkoskrzydłe.

■■■■H SIEDLISKO ■■■■■ Torfowiska niskie i wilgotne łąki, a także lasy lęgowe. Miejsca otwarte lub umiarkowanie zacienione, gleby żyzne, najczęściej na podłożu gliniastym lub organicznym. Odczyn podłoża nic ma większego znaczenia - może być zarówno kwaśny, jak i obojętny lub zasadowy.

WYSTĘPOWANIE

Jeden z najczęściej spotykanych polskich storczyków, dość liczny na całym obszarze Polski, z wyjątkiem wyższych położeń górskich. Rozpowszechniony w prawie całej Europie i na Syberii.

I_ ZAGROŻENIA

W ostatnich dziesięcioleciach znacznie zmniejszyła się liczba stanowisk. Siedliska zanikają z powodu melioracji i osuszania mokradeł, a także regulacji rzek oraz zarastania nieskoszonych łąk. Na polskiej „czerwonej liście” zaliczony do gatunków zagrożonych wyginięciem.

CIEKAWOSTKI

Podobnie jak u innych storczyków, jeśli już raz zniszczono miejsce występowania, przywrócić je jest bardzo trudno: korzenie i bulwy potrzebują symbiozy ze ściśle określonymi gatunkami grzybów. Także nasiona nie mogą bez pomocy grzyba wykiełkować, a siewki - przeżyć i rozwinąć się w dorosłą roślinę.