2 (1539)

Nr 11 (419)

I IIUlY

GORĄCY TEMAT

Bieda to interes, w którym kręcą się setki milionów złotych. Prawdziwa żyła złota. Oczywiście, nie dla biednych...

Państwo ma obowiązek wspomagać ludzi skrajnie ubogich lub z najróżniejszych powodów bezradnych, których nie stać na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych bądź też nie potrafią ich zrealizować. Reguluje te kwestie Ustawa o pomocy społecznej (DzU z 2004 r., nr 64, poz. 593), zobowiązująca samorządy terytorialne do „wspierania osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka”.

Każda gmina ma do tego wyspecjalizowaną agendę zwaną ośrodkiem pomocy społecznej (OPS), zatrudniającą ustawowo określoną liczbę pracowników (proporcjonalnie do liczby ludności w stosunku jeden pracownik socjalny na 2 rys. mieszkańców), których zadaniem jest zorganizowanie profesjonalnej opieki potrzebującym zamieszkałym na danym terytorium.

Przedsięwzięcia realizowane przez OPS-y finansowane są z budżetu:

© państwa - w ramach zadań zleconych przez administrację rządową (np. przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi);

© samorządowego - z puli zarezerwowanej na tzw. zadania własne gmin (usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, dożywianie dzieci w szkołach, zapewnienie dorosłym jednego gorącego posiłku dziennie, zakup leków, sprawienie pogrzebu itp.).

Innymi słowy: płacimy za to wszystko my, podatnicy. Za pensje armii pracowników socjalnych oraz za wszelkiego typu świadczenia na rzecz bliźnich będących w potrzebie.

W każdym większym mieście OPS-y wyręczają się prywatnymi firmami działającymi w branży opiekuńczej. Po przeprowadzeniu obowiązkowej procedury przetargowej podpisują z nimi okresowe umowy, których przedmiotem jest przede wszystkim dożywianie w stacjonarnych stołówkach wskazanych przez gminę osób (posiadaczy bonów obiadowych) oraz opieka (zakupy, sprzątanie, przyrządzenie posiłku itp.) nad osamotnionymi starcami bądź osobami niedołężnymi w miejscu ich zamieszkania.

Zdawać by się mogło, że w takim OPS-ie nie sposób cokolwiek przytulić na boku, a biedni nie przysparzają prywatnym firmom żadnych kokosów, lecz tylko mamie płatnej udręki. Przekonajmy się, jak jest naprawdę, biorąc pod lupę Warszawę. © © ©

Usługi opiekuńcze zlecone przez ośrodki pomocy społecznej realizuje w stolicy pięć prywatnych firm wyłonionych w drodze przetargu. Miasto zapłaciło im w sumie: 16,4 min zł w roku 2002 i 2003, a w kolejnych latach 15 min zł, 14,8 min zł i wreszcie 14,5 min zł w 2006 r.

Jeśli chodzi o wygrywanie przetargów organizowanych przez warszawskie OPS-y, absolutnym monopolistą jest spółka o nazwie Agencja Służby Społecznej (ASS) zawia-dywana przez Bożennę K., która w 2007 r. niepodzielnie zarządzała biedą w ośmiu z osiemnashi dzielnic (Białołęka, Bielany, Mokotów, Ochota, Rembertów, Targówek, Ur-synów^r, Wiochy), a w trzech (Śródmieście, Praga-Poludnie i Wola) podzieliła się wpływami z innymi.

Oto kilka przykładowych zleceń, otrzymanych ostatnio przez ASS:

© luty 2008 r. - 1,44 min zł za dziewięć miesięcy domowej opieki nad klientami OPS dzielniej' Bielany;

© styczeń 2008 r. - 4,2 min zł na „świadczenie usług opiekuńczych, gospodarczych i pielęgnacyjnjch dla podopiecznych Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielniej' Mokotów m.st. Warszawy” przez 11 miesięcy;

© grudzień 2007 r. - 1,7 min zł na stołówkowe obiady dla podopiecznych mokotowskiego OPS w 2008 r.;

© listopad 2007 r. - 3,67 min zł za codzienną (w okresie 12 miesięcy) pomoc w miejscu zamieszkania osobom wskazanym przez OPS w dzielnicy Wola.

Wyjątkowym zaś hitem musiała być dla ASS robota na warszawskiej Ochocie, skoro w Biuletynie Zamówień Publicznych z 26 lutego 2004 r. (nr 28, poz. 11083) czytamy, że tamtejszy OPS podpisał umowę, mocą której rzeczona spółka przez trzy lata (do końca 2007 r.) doglądać miała podopiecznych w ich domacli za drobne... 17 min 175 tys. 585,20 zł! © © ©

Agencja Służby Społecznej powstała w latach 90. Jej udziałowcami byli początkowo małżonkowie Lech i Bożenna K., ale pan Lech (były radny Mokotowa) wkrótce wypisał się z rejestru, podstawiając na swoje miejsce teściową - Kiystyne M.

Nie znamy motywów jego decyzji, ale wysoce prawdopodobne jest, że będąc ważnym działaczem Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz urzędnikiem Ministerstwa Polityki Społecznej, pragnął uniknąć brzydkich posądzeń o wspieranie interesów swojej prywatnej firmy.

Pan Lech próbował następnie robić karierę polityczną (w wyborach samorządowych 2002 i 2006 r.), dwukrotnie, acz bezskutecznie usiłując zdobyć mandat radnego Warszawy z listy Ligi Polskich Rodzin pana Romana Giertycha. Na otarcie lez w październiku 2004 r. za-

rządzający stolicą pan prezydent Uch Kaczyński wcisnął swojego imiennika do Rady Zatrudnienia, będącej „organem opinioda wczo-doradczym Prezydenta mst. Warszawy w sprawach polityki tynku pracy”.

Dziwnie się to wszystko zbiegło z sukcesami spółki ASS. Jej zysk netto w 2005 r. skoczył nagle do 910 tys. zł wobec 152 tys. zł w roku 2004, ale może tak akurat wyszło...

tylko konkurencja - zgodnie zresztą z jej zbójeckim prawem - węszyła spisek i nie widziała przypadku wwygtywaniu każdego jak leci przetargu ani też nie doceniała menedżerskich uzdolnień państwa K. Alarmowała, kogo się tylko dało, wskazując szereg proce-duralno-merytorycznych nieprawidłowości w konkursach, ale okazało się, że „nie miało miejsca zjawisko ustawiania przetargów pod firmę ASS” - jak to uprzejmie wyjaśnił dytektor Biura Polityki Społecznej Urzędu Miasta st. Warszawy Bogdan Jaskołd pismem z 14 maja 2007 r.

Również organa ścigania stanówko odcięły się od podejrzeń. Po 7-dniowym (chapeau bas!) badaniu kwestii pomocy społecznej Prokuratura Rejonowa Warszawa-Moko-tów odmówiła wszczęcia dochodzenia przeciwko funkcjonariuszom publicznym zawierającym umowy z ASS, choć śledczym wypsnęło się, że spółka traktowana była w rozrachunkach jako... „organizacja pozarządowa, której działalność nie jest nastawiona na zysk” (uzasadnienie postanowienia z 15 grudnia 2006 r. - sygn. akt 6 Ds. 3417/06/11).

- Żeby wygrać, czasem trzeba dać w łapę, ale zawsze trzeba mieć dobre układy. Pal sześć obiady, na których zarabia się na czysto grosze, rzędu 50 tys. zł rocznie od jednej stołówki. Prawdziwym tonem są usługi opiekuńcze, a zwłaszcza te porządkowo-gospodarcze. OPS płaci organizującym je firmom 5-6 zł za jedną godzinę, a bezrobotna i obarczona licznjm potomstwem kobitka, którą podnajmujemy, żeby poszła staruszkowi sprzątnąć i zrobić zakupy, dostaje maksimum 3 zl. Godzin jest bez liku i praktycznie nikt ich nie sprawdza. Tu dochody sięgają już setek tysięcy złotych z jednego OPS-u. Dlatego trwa zażarta walka o zlecenia, a rywalizu-jące firmy nie przebierają w środkach - tłumaczy nam niuanse właścicielka jednej z agencji.

© © ©

Służba społeczna państwa K. jest tak wszechstronna, że doprawdy trudno się w niej połapać. W różnych - ściśle rodzinnych konfiguracjach- K. są też właścicielami spółki Centrum Rewitalizacji Społecznej, wydawnictwa Centrum Szkoleniowe Agencji Służby Społecznej (zdołało wydać zaledwie jedną książkę pana Lecha), spółki Ledatour (wyżywienie grup tuiystj^rcznj'ch!) zarządzają fundacją Agencji Służby Społecznej „Pomoc bez granic”... - no po prostu omnibusy, za którymi nie sposób trafić!

Tym bardziej więc jesteśmy wyrozumiali dla radnych gminy Mokotów, którym zginęło onegdaj pół miliona złotych przewidzianych na pomoc społeczną. Oto uchwalą z 19 października 2004 r. przeznaczyli 3,5 min zł na usługi opiekuńcze w 2005 r. Tymczasem w sprawozdaniu z wykonania budżetu za ów fatalny rok wcisnęło się po przecinku zero i ktoś, kto byl za te pieniądze odpowiedzialny, rozliczał się z kwoty 3,05 min zł. Publiczne pól bańki gdzieś wcięło i nikt nie zwrócił na nie uwagi...

Bardzo wnikliwą uwagę zwrócono natomiast na naszego dziennikarza, gdy tylko usiłował sprawdzić, jak rzeczy się mają w prowadzonej przez ASS stołówce (przy ul. Kwiatowej) dla mokotowskiej biedoty'. Mówiąc otwarcie: pogoniono nam kota, nakazując natychmiastowe wyniesienie się z prywatnego terytorium spółki.

© © ©

ASS, która przecież nam specjalnie nic wadzi i - mimo drobnego nieporozumienia towarzyskiego - służy jedynie za przykład, koi sumienia co wrażliwszych na biedę warszawiaków. Wptywa do tej firmy średnio 12-15 min zł rocznie, a zostaje około miliona. Podobnych instytucji jest w skali kraju setka, może dwie...?

- Ja się nie skarżę na opiekę, bo jeszcze mi zabiorą. Pani, którą mi przydzielono, jest od jakiegoś prywaciarza i nie zawsze przychodzi w umówionjm dniu. Ale rozumiem, bo przecież ma dzieci. Jak zrobi zakupy na parę dni, to z głodu nie umrę - cieszy się ponad 80-letnia pani K., podopieczna jednego z warszawskich OPS-ów.

ANNA TARCZYŃSKA Fot. S.T.