27

Należy także wspomnieć, że naskórek kręgowców buduje wiele specyficznych tworówfrógowy chnp. łuski u gadów, pióra i łuski u ptaków, włosy, paznokcie, pazury i kopyta u ssaków .

TGdy nabłonek pokrywa narządy wewnętrzne i jamę ciała nazywa się go wyścielającym.

U gąbek w jamie paragastralnej występuje prymitywny, jednowarstwowy nabłonek złożony z komórek kołnierzykowatych (choanocytów). Jamę gastralnąjamochłonów^r wyścielają komórki nabłonkowomięśniowe, nabłonkowo-gruczołowe (wydzielają enzymy trawienne) i niezróżnicowane (zdolne do endocytoz).

U wszystkich trój warstwo wcó w nabłonki omawianego typu ewoluowały w zależności od lokalizacji i funkcji.

Pochodzące z endodermy nabłonki jelita rozwijały powierzchnię wchłaniania (por. mikrokosmki) i zdolność do egzocytozy (por. nabłonek walcowaty).

Mezenchymatyczny śródbłonek naczyń krwionośnych, limfatycznych, jam serca (endothelium) i mezodermalny śródbłonek (mezothelium) pokrywający błony surowicze otrzewnej i opłucnej,

„szły" w kierunku zmniejszenia grubości i ułatwiania dyfuzji (por. nabłonek jednow^arstwowy płaski);

2. Nabłonki gruczołowe - o komórkach ze szczególnie dobrze rozwiniętą zdolnością do produkcji „na export" specyficznych substancji. Wydzielanie zsyntetyzo wdanych związków może odbywać się w trojaki sposób:

<~ycjk< el&u 'C fnsci oyA-H

A)    merokrynowo (cząsteczkowa) - polega to na dyfuzji cząstek ze szczytowej części komórki, co nie doprowadza do jej uszkodzenia.

Tak „pracuje" u wszystkich zwierząt większość gruczołów;

B) jy)okryrm}(szczytowo) - polega to na odrywaniu szczytowej części komórki WTaz z wydzieliną. Uszkodzone komórki regenerują się. Przykładem może być gruczoł mleczny u ssaków;

C)    hplojkrynpwo (całościowo) - polega to na destrukcji całej    ^

komórki, która w ten sposób zamienia się w wydzielinę. W miejsce j*. JcL zniszczonych komórek z głębszych warstw gruczołu powstają nowe. Przykładem niech będzie gruczoł łojowy.