2 (2797)

„libero”, a także w przypadku posiadania pitki inicjować akcje zaczepne.

Cofnięty środkowy obrońca może grać także tzw. „wymiatacza”, czyli zawodnika poświęcającego się praktycznie jedynie obowiązkom defensywnym (asekuracja, zachowanie głębi w defensywie, kierowanie grą obronną).

Wiele drużyn (szczególnie angielskich, szkockich i skandynawskich) stosuje wariant grę w defensywie 4-ką obrońców ustawionych w linii, kiedy to zadania obu środkowych obrońców są niemal analogiczne - obaj asekurują, obaj kryją 1x1 (w zależności od sytuacji) napastników rywala, obaj mają obowiązki gry w ataku.

Boczni obrońcy mają duże wsparcie w bocznych pomocnikach. Przy dobrej współpracy bocznych obrońców z bocznymi pomocnikami, ci pierwsi mogą wziąć duży udział w akcjach ofensywnych (najbardziej oskrzydlających). W tym wypadku możliwość gry ofensywnej bocznych obrońców jest duża.

Formacja pomocy jest złożona z dwóch środkowych i dwóch bocznych pomocników. Linia pomocy jest odpowiedzialna za organizację gry w defensywie jak i ofensywie.

Centralną postacią tego bloku jest rozgrywający, ustawiony w środku pola gry, po to, żeby miał dobry przegląd sytuacji. Od jego motoryki, umiejętności taktycznych, a przede wszystkim od wyszkolenia technicznego zależy umiejętność prowadzenia gry, właściwego rozegrania piłki. Zawodnik ten musi brać dużą odpowiedzialność na siebie. Od jego wszechstronności zależy prowadzenie akcji ofensywnych. W destrukcji jego udział jest mniejszy, choć też musi czasami wspomagać partnerów z obrony.

Jednak w tym elemencie gry ważniejszą rolę odgrywa pomocnik defensywny. Może on pełnić rolę „plastra” dla rozgrywającego przeciwnika, albo asekurować poczynania swoich partnerów z tej formacji, bądź grać czasem przed wysuniętym środkowym obrońcą i zabezpieczać przedpole bramki. Musi też dobrze współpracować z rozgrywającym.

Boczni pomocnicy poruszają się na całej długości a czasem i szerokości boiska. Wraz z bocznymi obrońcami spełniają rolę skrzydłowych, decydują o rozciągnięciu gry. Muszą być przebojowi w akcjach ofensywnych, powinni umieć zagrać długim podaniem piłki do partnera. Silną ich stroną powinien być strzał z dystansu oraz dośrodkowanie w pełnym biegu, a także umiejętność przewidywania sytuacji na boisku i równocześnie asekuracja kolegów tak z linii obrony, jak i środkowych pomocników.

W formacji ofensywnej gra dwóch napastników, którzy są ustawieni na całej szerokości boiska. Mogą grać blisko siebie, lecz także w dużej odległości (w ten sposób rozciągają obronę przeciwnika). Jednak największym utrudnieniem dla rywali jest duża ruchliwość napastników. Częste zmiany miejsca na boisku wprowadzają zamęt w bloku defensywnym drużyny przeciwnej. Powinni charakteryzować się dużą szybkością biegową i startową, odwagą w grze, zmysłem do gry kombinacyjnej, dobrym dryblingiem, a przede wszystkim instynktem strzeleckim. Po strzale bądź stracie piłki powinni utrudniać budowanie akcji ofensywnych przeciwnika.

OBOWIĄZKI PIŁKARZY W SYSTEMIE 1-4-4-2 Boczni obrońcy:

-    krycie przeciwnika w zależności od rozwoju sytuacji na boisku,

-    asekuracja partnerów,

-    gra ofensywna zakończona dośrodkowaniem bądź strzałem.

Środkowy obrońca

-    krycie środkowego napastnika,

-    asekurowanie oraz pomaganie współpartnerom,

-    organizowanie i udział w akcjach ofensywnych.

„Libero” - w obronie:

-    organizacja gry defensywnej obrońców,

-    asekuracja partnerów,

-    organizacja gry w defensywie przy stałych fragmentach gry,

-    przewidywanie rozwoju sytuacji na boisku.

„Libero” - w ataku:

-    włączanie się do akcji ofensywnej z piłką oraz bez piłki,

-    umiejętność stworzenia przewagi liczebnej w dowolnej części boiska,

-    umiejętność rozpoczęcia akcji ofensywnej.

Środkowy pomocnik:

-    organizacja gry,

-    udział w organizacji gry obronnej w linii pomocy oraz kryciu,

-    umiejętność gry 1x1,

-    umiejętność wytworzenia przewagi liczebnej,

-    udział i skuteczność w atakowaniu,

-    umiejętność wyjścia na wolne pole,

-    umiejętność zakończenia akcji strzałem.

Pomocnik defensywny:

-    organizacja gry w obronie linii środkowej oraz krycie,

-    współpraca z obrońcami w grze defensywnej,

-    włączanie się do akcji ofensywnych i umiejętność ich wykończenia strzałem z dalszej odległości,

-    umiejętność wymiany funkcji ze środkowym pomocnikiem,

-    wypełnianie specjalnych zadań taktycznych.

Boczni pomocnicy:

-    udział w akcjach ofensywnych i ich organizowanie, przeważnie bocznymi sektorami boiska,

-    udział w grze defensywnej i współpraca z bocznym obrońcą i pomocnikami,

-    umiejętność zamknięcia akcji po przeciwnej stronie boiska,

-    umiejętność zakończenia akcji celnym podaniem oraz strzałem.

Napastnicy:

-    udział w akcjach ofensywnych i zakończenie ich strzałem oraz umiejętność stworzenia sytuacji strzeleckiej partnerom,

-    umiejętność gry 1 x 1, 1 x 2, 2 x 3,

-    umiejętność gry w ataku pozycyjnym i stwarzanie sytuacji umożliwiającej wykonanie strzału na bramkę partnerom,

-    umiejętność gry na całej szerokości boiska oraz współpraca w przenoszeniu ciężaru gry.

ĆWICZENIA NAUCZANIA I DOSKONALENIA

ATAKU POZYCYJNEGO W SYSTEMIE 1-4-4-2

8