303 (5)

m-'

Polskie badania nad stylami życia to także badania pokazujące odmienność życia kobiet, style życia mniejszości etnicznych (Nowicka 2007), młodzieży (Fatyga 2005; Halawa 2010), ludzi starych (Palska 2004) i specyfikę kolektywnego zamieszkiwania ludzi migrujących w poszukiwaniu pracy do wielkich miast (Łukasiuk-Gmurczyk 2007). Warte wyróżnienia są badania nad młodzieżą, które pokazują, jak nowe technologie zredefmiowały formy i treść kontaktów towarzyskich, przyjacielskich i rodzinnych. Z różnych analiz dotyczących tych aspektów stylów życia przebija z jednej strony oczywistość funkcjonowania w zupełnie innej rzeczywistości w przypadku młodych ludzi i wykluczenie w przypadku ludzi starszych. Z drugiej zaś strony zmiany te od dobrych kilku lat są rozpoznawane jako znamienne dla utraty pewnych kompetencji kulturowych przez ludzi, których cała wiedza pochodzi z „tekstów w internecie”.

l|p;'

7.4.3. Co Polacy robią w czasie wolnym?

Badania dotyczące sposobów spędzania czasu wolnego w niewielkim stopniu mówią o stylach życia, zwłaszcza jeśli wąsko rozumie się praktyki kulturowe, na przykład jako chodzenie do teatru. Pojawiły się nowe formy uczestnictwa, ale tylko niektóre z nich są uwzględniane w badaniach statystycznych. Internet, festiwale kultur czy sztuka publiczna to nowe formy praktyk kulturowych i uczestnictwa w kulturze, gdzie - co podkreślają niektórzy badacze - czasami zaciera się granica między twórcą a odbiorcą. Danym statystycznym umyka zwłaszcza pewien wymiar stylu życia, a mianowicie fakt, że ludzie poddają swoje życie stylizacji, co jest związane między innymi z potrzebą integrowania prywatności i obecności w sferze publicznej. Muzyka, seriale, sposób odżywiania się, styl odzieżowy, trzymanie zwierząt w domu, ale też dzwonki w telefonie - to sfera wyborów, pomijana często w badaniach ilościowych, a istotna dla ludzi, bo na co dzień w niej właśnie szukają materiału do potwierdzenia lub zmiany swojej tożsamości. Trudno kwestionować znaczenie sfery tych praktyk, bo jakkolwiek mogą wydawać się one miałkie i banalne, to z nich dokładnie biorą się pierwsze rozpoznania innych i to one są podstawą do tworzenia się wspólnot estetycznych.

Gromadzone dane ilościowe są w dużym stopniu związane z rejestrowaniem przemian, jakie zachodzą w Polsce od przeszło dwudziestu lat niezależnie od przedstawionych zastrzeżeń mówią o tym, jak przekształcaj się preferencje oraz co warunkuje niektóre z tych zmian. To, jakiego rodzaju dane są zbierane w związku ze sposobami spędzania wolnego cza-czesto odzwierciedla ukryte założenie, że istnieją jakieś pożądane formy spędzania czasu wolnego. Można powiedzieć, że badania dotyczące czasu celnego mówią zarówno o tym, co Polacy robią, jak i pośrednio o tym, cze-£2 nie robią, a powinni.

Style życia we współczesnej Polsce