304 (8)

stopy

vo wprowad ifjŁknen iiwaia się »< niż 0,4%, a mangan >v. Granice te są znacznie r

^mdzania do żelaza innyd

HŚiJbi dodatki stopowe, o Msr&ch granicach. Każdy jtisość w charakterystyczny d aa jest zależna od ilości dod; sprawiają, że obróbka cie bardziej efektywnie wpływa £3 dodatki, jak np. krzem, w każdej stali i są konie ps&flków domieszek tlenu i s ppemastki stopowe mają na ptanoad, w stalach narzę NORt działanie ciepła i: pipy większych ilościach ni pdfnoad na korozję elektro

13.13.    Jaki jest związek między strukturą stali poddanej OCP i własnościami?

Zgodnie z ogólną prawidłowością, bardziej dyspersyjne struktury cechują się korzystniejszymi własnościami. Na przykład w wyniku OCP z przemianą perlityczną uzyskuje się subtelną podstrukturę złożoną z ferrytu o wymiarach podziam <1 pm i sferycznych cząstek węglików tp = 10~²+10^-1 pm. Powoduje to wzrost wytrzymałości i ciągliwości, a odporność na rozprzestrzenianie się pęknięć zwiększa się nawet dziesięciokrotnie w stosunku do stali po zwykłej obróbce cieplnej.

13.14.    Jaki jest wpływ warunków OCP na własności?

Jeśli odkształcenie zachodzi w wysokiej temperaturze, są korzystniejsze warunki do zaniku powstałych dyslokacji, a nawet do zapoczątkowania rekrystalizacji, co wpływa na obniżenie własności wytrzymałościowych. Dlatego przy WTOCP zaleca się niezbyt duże odkształcenia, aby nie wywołać rekrystalizacji, lecz jedynie po-ligonizację. Z drugiej strony odkształcenie austenitu do 20% powoduje obniżenie M„ a tym samym utrudnia powstawanie mar-tenzytu i zwiększa ilość austenitu szczątkowego, który jest miękki i bardziej ciągliwy. Można go jednak rozłożyć przez wymrażanie. Przy dużych odkształceniach austenitu ilość austenitu szczątkowego maleje, co jest wynikiem wydzielania się z sieci austenitu węgla pod wpływem naprężeń ściskających. Stan taki jest nietrwały i jeśli temperatura jest dostatecznie wysoka, a czas długi, to wydzielone węgliki zostają ponownie rozpuszczone. Dlatego istotne jest szybkie ochłodzenie odkształconego austenitu, aby utrwalić strukturę zawierającą dyslokacje i dyspersyjne węgliki, bowiem im czas od zakończenia odkształcenia do zahartowania jest większy, tym trwałość powstałego martenzytu jest mniejsza. Jeśli odkształcenie zachodzi w niskiej temperaturze (NTOCP), to austenit nie może rekrystalizować i zanik defektów sieci jest zahamowany. W efekcie pozostaje duża ilość dyslokacji, w których segregują atomy węgla i azotu, a następnie wydzielają się dyspersyjne węgliki lub węgliko-azotki, hamując ruch dyslokacji. Struktura taka prowadzi do zwiększenia własności wytrzymałościowych i obniżenia plastycznych.

i żarowytrzymałości. I do nadania stalom s

‘^etycznych).

% stali stopowych?

sklasyfikować wg r ^v -^wartości pierwiastl