str20301 djvu

NAUKA

Li stawała się coraz wyraźniejsza. Przez tę metodę oblicze,', Planck wprowadził właśnie do fizyki t. zw. hipotezę kwantów, która od owego czasu wielokrotnie znakomicie się potwierdziła. Hipoteza kwantów Plancka obaliła mechanikę klasyczną w tym wypadku, kiedy odpowiednio drobne masy poruszają się z wystarczająco małemi prędkościami i dostatecznie wielkiemi przyśpieszeniami; wskutek tego, prawa ruchu, ustalone przez Galileusza i Newtona, możemy dziś traktować jedynie jako prawa graniczne. Ale mimo najgorliwszych wysiłków teoretyków, nie udało się dotychczas zastąpić zasad mechaniki nowemi zasadami, któreby zgadzały się z prawem Plancka o promieniowaniu cieplnem lub z hipotezą kwantów. Choć dowiedziono już ponad wszelką wątpliwość, ze zjawiska cieplne są wynikiem ruchu cząsteczek, to jednak musimy wyznać otwarcie, że gdy chodzi o podstawowe prawa tego ruchu, jesteśmy dziś równie bezradni, jak bezradni byli astronomowie przed Newtonem w obliczu ruchu planet.

Wskazałem przed chwilą na układ faktów, dla których teoretycznego traktowania brak nam zasad. Równie dobrze może jednak nastąpić wypadek, że dokładnie sformułowane zasady doprowadzą nas do konsekwencyj, wybiegających całkowicie lub prawie całkowicie poza zakres faktów, które możemy ogarnąć obecnie doświadczeniem. Fo-m