318 (37)

- 318

Tranzystor bipolarny

większą dokładność w zbiorze rozpatrywanych wariantów. Nic ogranicza to bynajmniej możliwości dalszego rozwijania tego modelu, co jest szczególnie celowe w przypadku tranzystorów pracujących w zakresie bardzo dużych częstotliwości (powyżej kilkuset megaherców). Zachodzi wówczas konieczność uwzględniania pojemności oprawki, indukcyjności doprowadzeń, dokładniejszego zapisu generatora prądowego (z uwzględnieniem tzw. „nadmiaru fazy”, o czym będzie mowa w p. 5.10.1.1) itp.

Istotnym zagadnieniem jest określenie zakresu częstotliwości, w jakim dany model zachowuje zadowalającą dokładność. W związku z tym często można spotkać określenia: model dla małych, średnich, bądź dużych częstotliwości. Takie określenia nie poparte danymi liczbowymi są enigmatyczne, gdyż nie pozwalają sic zorientować, jakie są to w istocie zakresy. Dla lepszej ilustracji tego zagadnienia rozpatrzmy przykład liczbowy przedstawiony na rys. 5.62 (wszystkie konduk-tancje zamieniono na odpowiadające im rezystancje).

Model ,.hvbrvd

Rozważmy przy jakich częstotliwościach można pominąć elementy reaktancyjne? Są one określone przez stałe czasowe obwodów r_b._e, G_b,_e oraz r_b,_cG_b,_c

/. =

1

1

2-xr_b._eG_b,_e 2tt • 500 • 200 • 10'

1,6 MHz

h =

1

2TtT_br_cG_brę

1

i2:r^; 2 • 10® • 10 • lb~¹²

8 kHz

Dla częstotliwości poniżej 8 kHz można zatem pominąć obie pojemności. W ten sposób otrzymuje się model, który nazwano ,,quasi-statycznym”, a równie dobrze można go traktować jako model dla zakresu małych częstotliwości, rozumianego jako 0 < / < 8 kHz. W zakresie 8 kHz < / < 1,6 MHz należy uwzględnić pojemność C_b._c (można jej nie brać pod uwagę, jeżeli w ogóle rezygnuje się z uwzględnienia zjawiska sprzężenia zwrotnego; nie miałoby natomiast sensu uwzględnianie r_b,_c przy pominięciu G_b,_c; uzasadnione jest raczej postęps-wanie odw^rrotne, czyli uwzględnianie G_b,_c, przy pominięciu r_b._c), można natomiast nie brać pod uwagę pojemności C_b._e. Otrzymany w ten sposób model uproszczony można by nazwać modelem dla zakresu średnich częstotliwości. Dla/ ^ 1,6 MHi nie można pomijać żadnej pojemności i pełny model można by nazwać modelem dla zakresu dużych częstotliwości. Ten przykład ilustruje, że pojęcia małej, średniej, dużej, czy bardzo dużej częstotliwości mogą mieć różny sens w odniesienia do różnych modeli.

Bardzo ważnym zagadnieniem jest metodyka wyznaczania parametrów' modelu „hybryd Ti”. Temat ten omówimy po rozpatrzeniu częstotliwości granicznych tran zysk