35 (205)

Płytki drukowane

14). Tak przygotowana płytka jest już gotowa do montażu, jednak dobrze jest wykonać jeszcze dwa zabiegi, mocno podnoszące jej walory użytkowe. Ponieważ miedź szybko się utlenia, możemy ją przed tym w łatwy sposób zabezpieczyć. Potrzebny będzie nam lakier, którym pokryjemy stronę ścieżek. Nie będziemy jednak kupować specjalnego lakieru, a wykonamy go sobie sami. W tym celu potrzebny nam będzie spirytus (denaturat) w ilości ok. 30-50ml oraz kalafonia. Spirytus wlewamy do małej buteleczki, a następnie dodajemy pokruszoną kalafonię. Ponieważ kalafonia dość trudno się rozpuszcza, roztwór taki najlepiej przygotować dzień lub dwa wcześniej. Gdy cała kalafonia się rozpuści,

możemy dodać jej więcej, dzięki czemu uzyskamy lepszej jakości lakier, dający ładną gładką i odporną na warunki otoczenia powierzchnię. Dodatkowo ułatwi nam on montaż elementów, gdyż cyna lepiej będzie przywierać do lutowanej powierzchni. Przygotowany w ten sposób lakier nanosimy na płytkę, a następnie odkładamy ją do wyschnięcia (fotografia 15). Dobrze jest w tym momencie skorzystać z suszarki do włosów', co znacznie przyspieszy ten proces. Jeśli lakier będzie się kleił lub będzie się skraplał na powierzchni płytki, oznacza to, że trzeba dodać do roztworu więcej kalafonii. Generalnie przyjmijmy zasadę, że im więcej dodamy kalafonii, tym lepszej jakości uzyskamy lakier. Ostatnią czynnością, jaka pozostała do wykonania, jest naniesienie opisu elementów. Nie jest to konieczne, ale znacznie ułatwi to montaż, a także uruchamianie i diagnostykę układu. Opis można wykonać na kilka sposobów', ale w przedstawianym przykładzie użyłem najprostszego, tj. za pomocą wodoodpornego cienkopisu (fotografia 16). Teraz można już rozmieścić elementy i przystąpić do ich montażu (fotografia 17).

Mirosław Malik

miro [e-mail]

ł

Wykaz elementów
Generatora kwadraturowego
Rezystory R1.R2..............	.................3,9kD
R3.R5..............	..................620D
R4.................	..................1MD
Kondensatory C1.C5..............	...........27pF typ 0805
C2.C4.C8.C12........	.......10juF/10V typ 1206
C3.C6.C7............	......10OnF 27pF typ 0805
C9.................	.......... 470pF typ 0805
C10.C11............	____1 OO/jF/1 6V przewlekany
Półprzewodniki U1.................	...........74HC4060 DIL
U2.................	.............78L05 T092
U3.................	... 74ACT74 (74HCT74) DIL
Pozostałe Q1.................	......5MHz obudowa HC49

Ciąg dalszy’ ze strony 29.

Wszystkie napięcia mierzone są multimetrem cyfrowym o dużej rezystancji wewnętrznej. Tor m.cz. najprościej sprawdzić, odłączając jeden z kanałów audio, i dotykając wejść sygnałowych wzmacniacza audio nieizolowanym śrubokrętem, dotykając jego część metalową palcami. Powinniśmy słyszeć wyraźny przy-dźwięk, który jest także doskonale widoczny w' programie dekodującym. Identyczną operację powtarzamy dla drugiego z kanałów po jego ponownym podłączeniu i odłączeniu kanału już zbadanego. Amplituda przydźwięku powinna być w obu przypadkach zbliżona. Bardzo pomocnym parametrem są wartości wzmocnienia i fazy widoczne w programie Rocky. Wartości wzmocnienia powinny być bliskie jedności, a fazy bliskie zeru stopni. Mocno odbiegające wartości od wartości teoretycznych wskazują najczęściej na błąd montażowy lub uszkodzenie jednego lub więcej elementów'. Wytłumienie kanału lustrzanego i wybór prawidłowego produktu mieszania możemy ustawić, podając silny sygnał na wejście odbiornika i obserwując siłę i położenie sygnału lustrzanego. Powinniśmy otrzymać sygnał o żądanej częstotliwości. Gdy jest ona nieprawidłowa, należy kable audio zamienić ze sobą (kanał lewy z prawym). Tę samą czynność można w'ykonać z poziomu oprogramowania. Praktycznie każde oprogramowanie ma możliwość programowej korekcji wytłumienia lustrzanego produktu mieszania, np. program Rocky robi to automatycznie po uaktywnieniu korekcji. W programie Power SDR ustawia się wpierw parametr IQ corection (o czym wspomniano wcześniej). Dokładniejsze wytłumienie kanału lustrzanego uzyskać można na dw'a sposoby, w pierwszym z nich w zakładce Setup, DSP, Image reject, Recive Rejection ustawia się wartości fazy i wzmocnienia. W drugim ze sposobów uaktywnia się zakładkę Setup, General, Calibration i podaje na wejście odbiornika silny sygnał o znanej częstotliwości, a jego częstotliwość wpisuje się w okienku RX image reject cal i naciskajć przycisk cal - układ w' tym wypadku zminimalizuje sygnał lustrzany automatycznie. W programie Winrad ustawia się amplitudę i fazę ręcznie. Prawie we wszystkich modelach kart SB Audigy trzeba w' programie Power SDR ustawiać parametr IQ Corection na wartość +1 lub -1, żeby uzyskać poprawę wytłumienia kanału lustrzanego. Częstotliwość odbierana powinna być przesunięta od 9 do 15kHz względem częstotliwości oscylatora w celu minimalizacji wpływu szumów śrutowych elementów aktywnych. W przypadku, gdy układ przesterowuje nam kartę dźwiękową, należy zmniejszyć wzmocnienie w mikserze systemu Windows, a gdy to nie pomaga, zmniejszyć wartości rezystancji w obwodach ujemnego sprzężenia zwrotnego wzmacniaczy operacyjnych. W przypadku, gdy nie mamy zewnętrznego generatora, a odbierana emisja jest niezrozumiała, należy zamienić miejscami kanał lewy z prawym lub dokonać programowej zamiany kanałów I/Q.

Chciałbym podziękować za uwagi szczególnie Kolegom: Michałowi SP2IQW, Zenkowi SP3JBI, Jarkowi SP4XYD, Tomkowi SQ5EB0, Irkowi SQ5MX oraz Krzysztofowi SP6NXI.

Rafał Orodziński [e-mail]

Literatura:

http:/Avww.dxatlas.com/Rocky/

EdW 8/2009 „HPSDR - Szerokopasmowy odbiornik komputerowy”

Elektronika dla Wszystkich Marzec 2010 35