360 361

powierzchni elektrod, aby nie wystąpiło działanie brzegowe. Pod elektrody sztywne stosujemy podkłady frotowe tylko wtedy, gdy należy wyrównać nieregularne zarysy powierzchni obiektu lub gdy musimy ustalić położenie elektrod, lecz efekt głęboki jest wówczas zmniejszony przez właściwości warstwy podkładu. Ponieważ elektrody miękkie są połączone bezpośrednio z przewodem, w miejscu jego połączenia z elektrodą może wystąpić przełamanie przewodu metalowego, co prowadzi do rozgrzania i spalenia materiału izolacyjnego, a następnie do oparzenia chorego. Dlatego miejsce to zabezpieczamy przez podłożenie filcu lub warstwy innego materiału izolującego, np. gumy.

Przewód elektrody nie powinien stykać się z ciałem chorego, ponieważ prąd krótkofalowy mimo izolacji może przepłynąć do pacjenta, a z powodu małej powierzchni stykowej może dać duże zagęszczenie i wywołać oparzenie. Przewody elektrod nie mogą krzyżować się ani też stykać się ze sobą.

Zasadniczo wielkość elektrod miękkich powinna odpowiadać wielkości przegrzewanego pola lub obiektu. Jeżeli pomiędzy przeciwległymi elektrodami miękkimi obiekt będzie mniejszy (np. podczas poprzecznego przegrzewania odcinków kończyn), elektrody mogą ulegać wygięciu, a ich brzegi przybliżeniu. Aby utrzymać ich jednakową odległość brzegową, podkładamy zrolowane filce.

Ułożenie elektrod decyduje o przepływie prądu przez ciało. Prąd może przepływać zgodnie z podłużnym wymiarem obiektu lub w kierunku poprzecznym, jeśli elektrody ustawione są przeciwległe. Podłużny przepływ prądu przez kończynę daje głęboki efekt przegrzania, ponieważ gęstość prądu jest większa na drodze przepływu niż na powierzchni skóry. Zagęszczenia prądu występują w miejscach o mniejszym przekroju (np. w obrębie stawu nadgarstkowego, skokowego itp.).

Elektrody sztywne ustawiamy albo bezpośrednio, albo z określonej odległości powietrznej. Przy ustawieniu bezpośrednim odległość płytki metalowej elektrody od osłony szklanej nie może być mniejsza niż 2 cm.

Uwagi ogólne:

Laborantka powinna otrzymać od lekarza skierowanie do wykonania zabiegu, które powinno zawierać: 1) rozpoznanie choroby w języku polskim, 2) miejsce ułożenia elektrod, ich rozmiar i rodzaj, ich odległość od ciała, ewentualną grubość warstwy podkładu, typ ułożenia elektrody kablowej, ilość zwojów, odległość między nimi oraz grubość warstwy podkładu, 3) długość fali, intensywność pola (dawkę), 4) czas zabiegu, ilość w serii i układ zabiegów.

LECZENIE FALAMI KRÓTKIMI SZCZEGÓŁOWA TECHNIKA ZABIEGÓW

W technice zabiegów przyjęte zostaną oznaczenia:

„ES" (elektroda sztywna) i „EM” (elektroda miękka). Jako rozmiar elektrody sztywnej przyjmuje się średnicę jej płytki w przybliżeniu. Rozmiar elektrod miękkich zostanie określony wymiarem ich długości w cm.

Odległość płytki metalowej od osłony szklanej elektrody oznaczono jako „OP". a odległość elektrody od ciała jako „OE”.

W ustawieniach, jeśli podana będzie wyłącznie odległość elektrody (OE), należy pamiętać, że płytka oddalona jest wtedy od osłony o 1—2 cm.

Grubość warstwy podkładu podana będzie w centymetrach.

W rycinach załączonych do techniki zabiegów nie zawsze uwidocznione będą podkłady pod elektrodami ze względu na zachowanie przejrzystości ustawienia.

USTAWIENIA ELEKTROD W OBRĘBIE KOŃCZYNY GÓRNEJ

Przegrzewanie kończyny górnej

Przy użyciu elektrod sztywnych.

I    ustawienie elektrod: bark — dłoń (ryc. 236), ES 0 15 cm; OP = 3—4 cm — na okolicy barkowej od tyłu; ES 0 15 cm i OP = 3—4 cm — dłoń ułożona w tzw. „ustawieniu pianisty".

II    ustawienie elektrod (stosowane w zapaleniu splotu barkowego). Kończyna ułożona na oparciu fotela, dłoń w nawróceniu. ES 0 15 cm ustawiona nad okolicą splotu barkowego w odległości 2—3 cm od ciała. Powierzchnia pola zabiegu: górna część mięśnia kapturowego, dolne kręgi szyjne i górne piersiowe (C4—TI12), część bocznej powierzchni szyi.

Drugą elektrodę ES 0 10 cm ustawiamy na przedramieniu, w odległości 2—3 cm od ciała.

W przegrzewaniu kończyny górnej stosujemy słabe dawki cieplne. Czas zabiegu 10 do 15 minut.