155

Analiza kosztów działalności przedsiębiorstwa 157

Zakładając, że w badanym okresie nie wystąpiły istotne zmiany w asortymentowej strukturze produkcji, które zakłócałyby porównywalność kosztów, na podstawie powyższych danych należy dokonać analizy kształtowania się całkowitych kosztów w układzie rodzajowym w roku 1998 w porównaniu z latami ubiegłymi i wielkościami planowanymi.

Rozwiązanie

W niniejszym przykładzie przedstawiono rozszerzony układ rodzajowy kosztów, obejmujący 1 1 pozycji, co znacznie zwiększa jego wartość poznawczą. Informacje o kształtowaniu się kosztów w tym przekroju umożliwiają m.in. obliczenie produkcji czystej i sprzedanej netto, dzięki wyodrębnieniu kosztów materialnych i niematerialnych. W skład kosztów materialnych wchodzą pozycje od 1 do 7, pozostałe koszty posiadają charakter niematerialny.

Analizę kosztów całkowitych w układzie rodzajowym rozpoczyna się od ustalenia i oceny ich dynamiki w badanym roku i co najmniej w dwóch poprzednich latach oraz stopnia wykonania planu. Dynamikę kosztów oraz produkcji sprzedanej netto analizowanego przedsiębiorstwa przedstawia tabela 6.2.

Tab. 6.1

(w tys. zl)

Wyszczególnienie	1997	1998	1999
			Plan	Wykonanie
Amortyzacja	20 200	22 400	25 200	26 000
Zużycie materiałów	108 600	110 100	1 14 400	1 13 800
Zużycie energii	13 500	16 800	18 500	18 400
Obróbka obca	13 200	14 500	13 800	12 500
Usługi transportowe	6 400	6 900	7 200	7 300
Usługi remontowe	7 000	7 200	8 800	8 300
Inne usługi materialne	5 200	5 500	7 200	6 000
Wynagrodzenia	33 200	34 500	34 500	33 800
Świadczenia na rzecz pracowników	19 700	19 900	21 400	21 100
Podatki i opłaty	5 600	6 000	7 200	7 100
Usługi niematerialne	7 400	8 200	9 800	9 700
Koszty ogółem	240 000	252 000	268 000	264 000
Produkcja sprzedana netto	300 000	336 000	375 000	377 000

Dane przedstawione w tabeli 6.2 wskazują na korzystne kształtowanie się kosztów w badanym przedsiębiorstwie we wszystkich analizowanych latach.