161

Analiza kosztów działalności przedsiębiorstwa 163

latach większość całkowitych kosztów przedsiębiorstwa. Dała się przy' tym zauważyć tendencja do stopniowego wzrostu ich udziału w całości kosztów, głównie w wyniku dynamicznego wzrostu pozostałych kosztów bezpośrednich (np. energii zużywanej na cele technologiczne, specjalnego oprzyrządowania) i nieco wolniejszego wzrostu kosztów materiałów bezpośrednich. Z drugiej strony bardzo wolno wzrastały koszty wynagrodzeń bezpośrednich, a ich udział w całości kosztów systematycznie obniżał się.

Tab. 6.7

(w %)

Wyszczególnienie	1997	1998	1999
			Plan	Wyk.
Materiały bezpośrednie	45,6	45,8	46,4	46,6
Wynagrodzenia bezpośrednie	9,0	8,9	8,9	8,8
Pozostałe koszty bezpośrednie	3.3	3,7	3,6	3,8
Razem koszty bezpośrednie	57,9	58,4	58,9	59.2
Koszty wydziałowe	24,7	24,5	23,8	23,8
Techniczny koszt wytworzenia	82,6	82,9	82,7	83,0
Koszty ogólnego zarządu	14,0	13,8	13,5	13,3
Zakładowy koszt wytworzenia	96,6	96,7	96,2	96.3
Koszty sprzedaży	3,4	3,3	3,8	3,7
Całkowity koszt własny sprzedaży	100,0	100,0	100,0	100,0

Przy znacznie szybszym wzroście przychodów' ze sprzedaży następował wzrost wydajności pracy. Można sądzić, że był on spowodowany czynnikami o charakterze techniczno-produkcyjnym, a w szczególności zastosowaniem nowoczesnych, materiałooszczędnych i pracooszczędnych technologii produkcji. Istotne znaczenie mogły mieć także czynniki organizacyjne (lepsza organizacja procesu produkcyjnego), czynnik ludzki (wzrost intensywności pracy i kwalifikacji pracowników) oraz racjonalna polityka wynagrodzeń.

Wyraźną poprawę efektywności gospodarowania w analizowanym przedsiębiorstwie można zobrazować przy pomocy wskaźników poziomu kosztów, obliczanych zgodnie z wzorem 6.4. Końcowe wyniki obliczeń przedstawiono w tabeli 6.8.