159

Analiza kosztów działalności przedsiębiorstwa 161

Faktyczna struktura kosztów w 1999 roku odbiega tylko w niewielkim stopniu od struktury planowanej, co również należy ocenić pozytywnie. Na uwagę zasługuje jedynie wzrost udziału amortyzacji i zużycia materiałów oraz spadek udziału obróbki obcej, usług remontowych i innych usług materialnych. Te ostatnie zmiany potwierdzają wcześniejszą tezę o dążeniu przedsiębiorstwa do większej samodzielności i uniezależniania się od otoczenia.

Pomimo zachodzących procesów substytucji pracy żywej pracą uprzedmiotowioną w analizowanych latach nie zmieniły się w zasadzie proporcje pomiędzy kosztami materialnymi i niematerialnymi, na co decydujący wpływ miał spadek materiałochłonności produkcji i zakresu kooperacji biernej, przy rosnącej roli usług o charakterze niematerialnym. Koszty materialne stanowiły w 1997 roku 72,6 % ogółu kosztów, a w latach 1998 i 1999 - 72,8 %, zaś udział kosztów niematerialnych wynosił odpowiednio 27,4 % oraz 27,2 %.

W reasumpcji należy wskazać na racjonalne zmiany w strukturze rodzajowej kosztów badanego przedsiębiorstwa, typowe dla dynamicznie rozwijających się jednostek gospodarczych w warunkach gospodarki rynkowej.

Przedstawiona ocena kosztów rodzajowych posiada jedynie wstępny, bardzo ogólny charakter. Bardziej dokładne informacje można uzyskać poddając szczegółowej analizie poszczególne pozycje układu rodzajowego.

6.2. W tabeli 6.5 przedstawiono dane dotyczące kształtowania się całkowitych kosztów własnych sprzedanych produktów w układzie kalkulacyjnym oraz przychodów netto ze sprzedaży w cenach porównywalnych latach 1997-1999.

Na podstawie powyższych danych należy przeprowadzić analizę kosztów w układzie kalkulacyjnym w 1999 roku w porównaniu z latami ubiegłymi i planem na ten rok.

Rozwiązanie

Dynamikę całkowitych kosztów własnych sprzedaży w układzie kalkulacyjnym i przychodów netto ze sprzedaży oraz strukturę kosztów prezentują kolejno tabele 6.6 i 6.7.

Z danych przedstawionych w tabeli 6.6 wynika, że w badanym przedsiębiorstwie dynamika kosztów w kolejnych latach była niższa od dynamiki przychodów ze sprzedaży. Taką tendencję należy ocenić pozytywnie, gdyż oznacza ona relatywną obniżkę kosztów i wzrost zysku.