157

Analiza kosztów działalności przedsiębiorstwa 159

uprzedmiotowioną. Można również sądzić, że badane przedsiębiorstwo wdrażało w badanych latach nowoczesne materialooszczędne technologie produkcji.

Na podkreślenie zasługuje też znaczny spadek kosztów obróbki obcej w 1999 roku w stosunku do roku 1998, co oznacza zmniejszający się zakres kooperacji biernej.

Nieco szybciej od tempa wzrostu produkcji wzrastały w latach 1997-1999 koszty usług niematerialnych. Jest to zjawisko charakterystyczne dla gospodarki rynkowej i wiąże się z szybkim wzrostem nakładów na różnorodne usługi w zakresie obsługi finansowej i prawnej firmy, doradztwa ekonomicznego, na badania marketingowe itp.

Można założyć, że wśród przedstawionych pozycji układu rodzajowego dwie wykazują bardzo ścisły związek z wielkością produkcji, tj. zużycie materiałów i wynagrodzenia. W związku z tym można obliczając tzw. odchylenia względne określić oszczędności kosztów wynikające z obniżenia materiałochłonności produkcji i relatywnego spadku kosztów pracy. I tak np. oszczędności w zużyciu materiałów w okresie 1997-1998 można oszacować na podstawie odchylenia względnego kosztów materiałowych (AKm), które oblicza się zgodnie z wzorem 6.1.:

AKm= 110 100-108 600 1,12 = —11 532 tys. zł

W wyniku zmniejszenia materiałochłonności produkcji oszczędność kosztów wyniosła więc w 1998 roku 1 1 532 tys. zł.

Pozostałe oszczędności dla dwóch wymienionych wyżej rodzajów kosztów w różnych analizowanych przekrojach czasowych i w 1999 roku stosunku do planu na ten rok przedstawia tabela 6.3.

Wyszczególnienie	1997-1998	1998-1999	1997-1999	1999 Plan -1999 Wykonanie
Zużycie materiałów	11 532,0	9 732 2	22 710,2	1 172,0
Wynagrodzenia	2 684,0	4 909,0	7 932,4	872,5
Razem zużycie materiałów i wynagrodzenia	14 216,0	14 641,2	30 642,6	2 044,5