363 (4)

15.16.    Jakie są cechy i fazy układu aluminium-magnez?

Układ równowagi Al-Mg (rys. 15.6) jest od strony aluminium eu-tektyczny z eutektyką a + (3 występującą przy zawartości 35% Mg w temperaturze 451°C. Roztwór (pierwotny) a może rozpuścić maz 14,9% Mg i rozpuszczalność maleje z obniżaniem temperatury do 1,9% w 20°C. Faza p (Mg-jA^) jest wtórnym roztworem stałym o zawartości 35,5% Mg. Wydziela się z roztworu stałego a, umacniając dyspersyjnie stop.

15.17.    Jakie są stopy aluminium do obróbki plastycznej?

Do obróbki plastycznej stosuje się najczęściej stopy wieloskładnikowe zawierające magnez i mangan lub miedź, magnez i mangan, jednak w mniejszych ilościach niż w stopach odlewniczych. W niektórych stopach spotyka się także inne dodatki, jak: Si, Ni, Fe, Cr, Ti. Są następujące stopy: AlMnl (aluman), AlMg2 (hydronalium), AlMglSilMn (anticorodal), AlMgSi (aldrey), AlCu4Mg2 (dur-aluminium lub dural), AlZn6Mg2Cu (dural cynkowy), a także AlCu2SiMn (PA31), AlCu4SiMn (PA33), AISiMgCu (PA10). Trzy ostatnie zawierają mikrododatki tytanu.

15.18.    Jakie są stopy aluminium z miedzią do obróbki plastycznej?

Stopy aluminium zawierające do 5% miedzi są typowe do obróbki plastycznej i utwardzania wydzieleniowego. W ich strukturze nie występuje eutektyką i w temperaturze przesycania ok. 500°C składa się ona z roztworu stałego co. Przykładem jest stop AlCu4, który po wyżarzaniu ma R_m ~ 200 MPa, a po przesyceniu i starzeniu naturalnym w ciągu 4+5 dób może osiągnąć dwukrotnie większą wartość.

Na rysunku 15.7 przedstawiono wykres ilustrujący zależność wytrzymałości od czasu starzenia. Jak widać, największe zmiany twardości następują w ciągu pierwszej doby, później przyrosty są już coraz mniejsze, aż po czterech dobach ustala się stała twardość, świadcząca o wydzieleniu z przesyconego roztworu całego

--
/
		Stan przesycony
—		Stan wyżarzony
._		"TT'

i T 4    5

\okres inkubacyjny    Czas,dni

Rys. 15.7. Zależność wytrzymałości stopu Al-Cu od czasu starzenia (temperatura pokojowa)

363