36 (198)

W poprzednim odcinku prześledziliśmy rozwój lampowych i tranzystorowych wzmacniaczy audio w ciągu kilkudziesięciu ostatnich lat. Koncepcje pokazane na rysunkach 84 i 85 stosowane są do dziś. Otóż do dziś klasyczne współczesne wzmacniacze mocy najczęściej zawierają trzy podstawowe stopnie, jak pokazuje rysunek 86. Pierwszy stopień zazwyczaj jest wzmacniaczem

a ostatni to zwykle -

różnicowej, w stopniu wejściowym pracuje tam jeden element, lampa lub tranzystor. Jak już wiesz, wzmacniacz różnicowy ma wiele zalet, ale można uznać element oznaczony na rysunku 87a literą Y pełni jedynie rolę wtórnika o wzmocnieniu 1. Wtórnik ten można pominąć i podać sygnał ujemnego sprzężenia zwrotnego wprost na emiter czy katodę elementu oznaczonego X Z ~

różnicowym symetryczny wtórnik z tranzystorami komplementarnymi. Przypomnij sobie, że podobnie zbudowane są też wzmacniacze operacyjne - porównaj wcześniejsze rysunki 21 i 22.

Jeszcze raz przeanalizuj także rysunki 76...85 z poprzedniego odcinka. Zauważysz wtedy, że stopień wejściowy w niektórych wzmacniaczach tranzystorowych i wielu lampowych zbudowany jest inaczej. Zamiast pary

- rysunek 87b i c. Można też doprowadzić sygnał ujemnego sprzężenia zwrotnego na wejście i tam go sumować z sygnałem wejściowym, a właściwie odejmować - sygnały te muszą wtedy mieć przeciwne fazy - rysunek 88.

Jednak większość współczesnych wzmacniaczy mocy audio, w tym wzmacniaczy

scalonych pracuje dokład-_zas    nie tak, jak    nieodwracają-

cy wzmacniacz operacyjny. ,    _t    A    Podstawowy    schemat apli-

)    \ / kacyjny pokazany jest na

-I |    rysunku 89. Wzmacniacz

GA    ma bardzo    duże wzmoc-

własne

zasilanie

symetryczne

zasilanie ¹ symetryczne

0~Uzas

—Q+Uzas zasilanie napięciem pojedynczym

para

różnicowa

wzmacniacz

napięciowy

wyjściowy

stopień

mocy

> k, We-	We+ .
jl—«-o	o-k
UTy ! ^

wtórnik

nieme „własne", natomiast wzmocnienie wypadkowe jest wyznaczone praktycznie tylko przez stosunek rezystorów R2/R1. Taki wzmacniacz ma pasmo zaczynające się od zera, czyli może wzmacniać także przebiegi podakustycznc i napięcia stałe. W praktyce J zwykle wc wzmacniaczu mocy występują dodatkowe kondensatory. W przypadku zasilania napięciem symetrycznym występuje dodatkowy obwód wejściowy RC i kondensator — w obwodzie sprzężenia zwrotnego, jak pokazuje rysunek 90. Z jednej strony ograniczają one od dołu pasmo przenoszenia i nic pozwalają na wzmacnianie podaku-stycznych składowych, 1_q ale głównym powodem we- ich stosowania jest to, by układ nie wzmacniał