Jeżeli w układzie brak jest H* lub Ro, to wielkość R ma wartość oporności, która została w układzie.
Rozwiązując wyrażenia dla Af/ i A/ wzglądem C/ otrzymamy wzory określające niezbędną pojemność tego kondensatora na podstawie założonego współczynnika zniekształceń częstotliwościowych Mj/ na dolnej częstotliwości roboczej lub spadku A
(7.103)
Stosując we wtórniku katodowym tetrody i doprowadzając do siatki ekranującej napięcie obniżone w stosunku do napięcia anodowego, w obwód siatki ekranującej włącza się układ C,Re (rys. 7-21c, d). Powoduje to powstanie dodatkowych zniekształceń częstotliwościowych i przesunięć fazowych na dolnych częstotliwościach oraz spadek wierzchołka impulsu. Zakładając, że zmienna składowa prądu anodowego jest w fazie z sygnałem doprowadzanym między siatkę sterującą a katodę, a Jej wartość jest równa iloczynowi tego napięcia przez nachylenie charakterystyki statycznej prądu anodowego lampy, otrzymamy po uwzględnieniu wpływu siatki ekranującej na obwód sterujący następujące wzory dla wzmocnienia względnego, współczynnika zniekształceń częstotliwościowych, kąta przesunięcia fazy w zakresie dolnej częstotliwości i spadku pod wpływem C,Rc we wtórniku katodowym:
1 + i to Ce Re
1+bi+iwCtRf
<jp„ = arc tg
o/bf Cc R-f
l+bc + (coCcR,y
TSk
Cc A, (1 + S, R)
(7.104)
gdzie
AC(1 + S,R)
R
Ri R#
Wartość współczynnika przeliczeniowego A« przyjmuje się z tablicy 7.1 dla lampy odbiorczej lub oblicza się na podstawie wskazówek podanych na str. 361. Po rozwiązaniu równań (7.104) względem C,, otrzymamy wzory na pojemność tego kondensatora na podstawie przyjętego współczynnika zniekształceń częstotliwościowych Mrf» na dolnej częstotliwości roboczej lub spadku A«
(7.105)
0,159 M f (l+bf-MŹ ^ TSk
'* = 7^V Ml,-1 & A,A,U+S,R)
Przyłączenie układu C/R/ do obwodu kolektora wtórnika emiterowego (rys. 7-23b) wywoła pojawienie się dodatkowych zniekształceń częstotliwościowych na dolnych częstotliwościach oraz spadku wierzchołka Impul-
Rys 7-23 Filtr C/R/ we wtórniku a — katodowym; b — emiterowym
su, podobnie jak to się dzieje we wtórniku katodowym. Obliczanie dodatkowych zniekształceń wywołanych tym układem oraz obliczenie pojemności kondensatora C/ można wykonać na podstawie zależności (7.101.. 7 103), podstawiając w nich zamiast ąa oporność wyjściową tranzystora w układzie OE, l/Rwt/o zamiast Sk oraz R£_ zamiast R.
W celu doprowadzenia ujemnego napięcia na siatkę sterującą wtórnika katodowego wygodnie jest korzystać ze spadku napięcia na Rk (rys. 7-24a). Jeżeli ten spadek napięcia jest większy niż wymagana wartość napięcia polaryzacji, to Rk dzieli się na dwie części (rys. 7-24b)), przyłączając dolną końcówkę Rs do punktu łączącego obie części lub włączając między anodę i siatkę sterującą opornik Rt (rys. 7-24c), który wspólnie z R, tworzy dzielnik, doprowadzający do siatki napięcie dodatnie, kompensujące nadmiar napięcia polaryzacji.
Jeżeli spadek napięcia na Rk jest mniejszy niż wymagana wartość napięcia polaryzacji, to szeregowo z Rk można włączyć dodatkowy opornik Rj, zablokowany kondensatorem o dużej pojemności (rys. 7-24d) w celu uniknięcia spadku napięcia sygnału, co spowoduje spadek wzmocnienia stopnia.
Jeżeli napięcie polaryzacji jest doprowadzane zgodnie z układem przedstawionym na rys. 7-24b. szeregowo z R, zostaje wpro-
379