379

Badanie serologiczne

Pewne ograniczenie wartości badania par surowic stanowi to, że przeciwciała zobojętniające mogą pojawiać się dość wcześnie, niekiedy przed wystąpieniem objawów chorobowych, co może utrudnić uchwycenie wzrostu miana. Odczyn seroneutralizacji wykonuje się w hodowlach komórek. Mieszaniny surowicy i wirusa inkubuje się w łaźni wodnej (37'C) przez 1 godzinę. Surowice normalne wykazują stosunkowo wysokie miano zobojętniające, około 1:8—1.: 16, głównie u dorosłych świń, a około 1:4 — u młodych prosiąt. Za dodatnie uważa się miano surowic ponad 1:16.

Odczyn seroncutralizacji można stosować również do masowych badań w celu wykazania zakażeń bczobjawowych. Natomiast mniejszą wartość ma on do określenia stopnia odporności po szczepieniach.

Odczyn precypitacji w żelu pozwala wykazać obecność przeciwciał nieco później niż odczyn seroncutralizacji; stwierdza się je około 3. dnia choroby i nic są one identyczne z przeciwciałami zobojętniającymi. Odczyn precypitacji jest prosty w wykonaniu i daje swoiste wyniki, jednak wadą jego jest dość kłopotliwy sposób przygotowania antygenu (Witt mann).

Badanie histologiczne

Ten sposób rozpoznawania zakażenia stanowi jedyną rutynową metodę diagnostyczną w pracowniach, które nie posługują się hodowlami komórek. Stwierdzenie charakterystycznych nacieków okołonaczyniowych oraz ogniskowych i rozlanych nacieków komórek glejowych w szarej substancji mózgu i rdzenia przemawia z dużym prawdopodobieństwem za zakażeniem wirusem choroby cieszyńskiej.

Piśmiennictwo. 1. COTTRAL G. E. (red.): Manuał of standardized melhods for vctcrinary microbiology. Comstock Cornell Univer$ity Press. Ithaca 1978. — 2. KUBIN G.: Wien. Tierarztl. Wschr. 50. 170. 1963.    3. LARSKI Z.. SZAFLARSK1 J.: Choroba cieszyńska

świń. PWRiL, Warszawa 1962.    4. MAYR A.: Zbl. Vet. Med. 4. 613. 1957.

— 5. MAYR A., BÓGEL K..: Zbl. Bakier. I Orig. 182. 564, 1961. - 6. SJURIN W.N.. IWANOWA G. A., KRASNOBAJtW E. A., FOMIN J. W.: Laboraiomaja diagnostika wirusnych boieznicj żywotnych. Kolos, Moskwa 1972. — 7. WITTMANN G.: Zbl. Vct. Mcd. 5. 505, 1958.

Wirus choroby pęcherzykowej świń

Ponieważ ani kliniczne, ani anatomopatologiczne odróżnienie choroby pęcherzykowej świń (SVD — swine vesicular disease) od pryszczycy u tych zwierząt jest niemożliwe, rozstrzygające znaczenie ma badanie wirusologiczne, które wykonuje się zwykle w laboratoriach prowadzących diagnostykę pryszczycy.

Próbki do badania

Materiał pobiera się zarówno przyżyciowo, jak i po śmierci zwierzęcia. Wirus można znaleźć prawie we wszystkich tkankach chorego zwierzęcia, jednak najbardziej przydatne do badania wirusologicznego są pęcherzyki. Próbki przesyła się do laboratorium jak najszybciej i w stanie ochłodzonym, nie ze względu na sam wirus, który jest stosunkowo oporny na działanie wielu czynników, a dla uniknięcia rozkładu gnilnego tkanki, co mogłoby utrudnić, a nawet uniemożliwić przeprowadzenie pewnych badań.

Wykazywanie obecności wirusa

Wykrywanie antygenów wirusa. Najszybszą i najpewniejszą metodą ich wykazania w materiale badanym w^r ciągu kilku godzin, umożliwiającą ponadto wykluczenie pryszczycy, jest odczyn wiązania dopełniacza. Antygen stanowi rozcier materiału z pęcherzyków'. Sposób postępowania nie różni się od podanego przy pryszczycy (str. 391). Odczyn IF okazał się zbyt mało czuły do bezpośredniego wykrywania antygenów wirusa w nadesłanym materiale.

Próba biologiczna. Wykonuje się ją, wprowadzając zawiesinę badanego materiału wrażliwym prosiętom w skórę koronki racic. Po około dw^:u dniach występują objaww ogólne i zmiany pęcherzykowe jak w zakażeniu naturalnym. Wirus izolować też można przez domózgowc zakażenie 1 3-dniowych osesków myszy. Po 1—2 dniach występują objaw-y nerwowe, w końcowym stadium choroby porażenia; zwierzęta giną w ciągu 5—10 dni po inokulacji.

Zakażanie hodowli komórek. Wirus namnaża się dobrze w hodowiach różnych komórek świni. Używa się zarówno hodowli pierwotnych, jak

379