33 (33)

niejako w odwet za uniemożliwienie sukcesu w Polsce, Roimberk całym # swoim wpływem sprzeciwiał się żądaniu Maksymiliana II, aby mu dostarczyć wojsko w celu przeciwdziałania rządom ukoronowanego króla polskiego, Batorego, i doprowadził do powzięcia uchwały, na mocy której cesarz miał dążyć do polskiej korony „słusznymi i należytymi środkami** s*. Uchwała ta uniemożliwiła Habsburgom zawładnięcie Polską i nie dała im usadowić się na tronie polskim.

Podobne tendencje widzimy u Roźmberka podczas trzeciego bezkrólewia w Polsce, po śmierci Stefana Batorego, w latach 1587—1589. kiedy to doszło do słynnego spotkania między Wilćmern z Rożmberka a kanclerzem wielkim koronnym Janem Zamojskim ⁵". Słowiańskie motywy, które pojawiły się w projektach obu polityków, mogły być fundamentem na przyszłość.

Nie da się zaprzeczyć, że oba bratnie narody w latach 1573—1575 zmarnowały okazję do utworzenia jednego związku państwowego. Trwałe zespolenie Czech i Polski mogło uwolnić Czechy od przymusowej zależności niemieckiej i już w XVI w. obrócić je do braterskiego Wschodu. Mogło też zapobiec katastrofie białogórskiej i długoletniej niewoli Czechów. Mogło też zapobiec upadkowi Polski, a nawet jej późniejszym rozbiorom.