33 (395)

sza duży rysunek, ilustrację lub obraz. Uczniowie oglądają i następnie', odpowiadają na pytania, np.: Określ położenie tramwaju, drzew itp\ Uczniowie mówią: Tramwaj znajduje się z prawej strony w dolnej cz^sr/J obrazu itd..

b)    podawanie położenia przedmiotów przez nauczyciela lub ucznióuj i rozpoznawanie przez_t klasę co to za element obrazu.

c)    ćwiczenia ukazujące znaczenie różnych określeń. Praca z zeszytem 1 na] stronie 3.

3. Ustalanie wzajemnego położenia trzech przedmiotów

Na ławce układamy trzy przedmioty, np.: ołówek, kredka, długopis\ Zadaniem ucznia jest ustalenie wzajemnego ich położenia i odpowiedź tu takie pytania, jak: Po której stronie kredki.leży ołówek? Po której stronie ołówka leży kredka? itp. Innym typem tego ćwiczenia może być układanie.1 /) kola między dwoma patyczkami, _y2) układanie dwóch patyczkóĄ z boku kola itp. i określanie zmian we wzajemnym położeniu.

|0| |IO O

4. Zabawa iv pokazywanie właściwego koła

Mamy 9 kół po trzy w każdym rzędzie (na tablicy i każde dziecko ni kartce). Słowami kierujemy uwagę dziecka na właściwe kolo, które maja pokazać lub przekreślić, np.: kolo n^r środku, w prawym rogu u góry, po\ kołem środkowym, u- lewo od kola środkowego itp.

O O O

o o o o o o

Ćwiczenia w zakresie wzajemnego położenia klocków Dienesa Jest to pierwsze wprowadzenie klocków logicznego myślenia, chociaż większość dzieci powinna znać je z przedszkola. Pozwalamy dzieciom na dowolną zabawę (orientację). Następnie dzieci wykonują różne ćwiczenia.

a)    układanie trzech określonych klocków obok siebie i odpowiedzi na pytania. Jaki klocek jest w środku, z prawej strony itp.,

b)    układanie trzech dowolnych klocków obok siebie (lub pod sobą)' i odpowiedzi na podobne pytania,

c)    układanie trzech prostokątów, kola i trzech kwadratów obok siebie. Ćwiczenie: Połóżcie z lewej strony dwa prostokąty. O ile miejsc trzeba przesunąć koło, aby znowu znalazło się ono w środku. Jeżeli przesuną też o dwa miejsca, zrobią błąd (bo należy przesunąć o jedno miejsce). Dzieci, które zrobią to dobrze rozumieją stosunki przestrzenne i ilościowe, bowiem przeszły z etapu abstrakcji empirycznej do abstrakcji rejleksują-cej. Dla ułatwienia mogą to być 3 patyczki, kolo i 3 patyczki.

O

. ('wiczenia kierunku pod wpływem zmiany punktu odniesienia, a) para uczniów staje do siebie twarzami. Każde pokazuje prawą rękę, lewą nogę itp. Dzieci nawzajem sprawdzają poprawność wykonania, h) ćwiczenia ze stemplami:

— odbijanie na papierze i określanie lewej i prawej strony,

oglądanie tych samych pieczątek, które przed chwilą odbijano i określanie ich stron,

■— dorysowywanie elementów z określonej strony odbitego stempla. Tematyka stempli może być różna. Matematyczna pozwoli określać położenie elementów (np. położenie punktu), a niematematycz-' tut (do zadań tekstowych) pozwoli określić położenie części obrazka. Samodzielne narysowanie figury według wskazania liczby kratek i kierun-k u ruchu od obranego punktu. Na przykład, zaznacz krzyżykiem początek hgury i narysuj ją według danej liczby kratek oraz wskazanego kierunku: i « • . 2 i , l - , l T 2 -> . / T *

63