384 (5)

15.72. Jakie są możliwości umacniania mosiądzów przez zgniot?

Mosiądze można znacznie umocnić przez zgniot. W zależności od stopnia umocnienia lub rekrystalizacji można uzyskać znaczne zróżnicowanie własności mechanicznych (miękkie, półtwarde, twarde, sprężyste). Mosiądze umocnione są bardziej odporne na ścieranie i cechują się dużą sprężystością, dzięki czemu znalazły zastosowanie do wyrobu sprężyn.

15.73.    Co to są mosiądze a+p; własności i zastosowanie?

Mosiądze dwufazowe a+ P mają własności pośrednie między własnościami fazy a i fazy P- Ze wzrostem zawartości cynku zwiększa się ilość fazy P i mosiądz staje się bardziej twardy i wytrzymały, ale mniej plastyczny. Mosiądz a+P (>37% Zn) poddaje się zwykle obróbce plastycznej na gorąco. Polska Norma przewiduje mosiądze CuZn37 (M63) o zawartości 37% Zn i CuZn40 (M60) zawierający 40% Zn. Pierwszy jest stosowany na blachy, pasy, rury, pręty, kształtowniki i drut, z drugiego wyrabia się taśmy i pręty oraz odkuwki, wyroby wytłaczane i śruby. Mosiądze dwufazowe wykazują mniejszą odporność na korozję niż jednofazowe.

15.74.    Jakie są możliwości wpływania na strukturę mosiądzów za pomocą obróbki cieplnej?

Na strukturę mosiądzów można wpływać w pewnym stopniu za pomocą obróbki cieplnej (przesycania od odpowiedniej temperatury). Przez szybkie ochłodzenie można bowiem utrwalić strukturę istniejącą w wysokiej temperaturze. Na przykład przesycenie mosiądzu CuZn37 od temp. ok. 850°C daje fazę P, od 450°C - fazę a, a od temp. 500+850°C mieszaninę faz a + P, przy czym ze wzrostem temperatury ilość fazy fi będzie przybywać. Natomiast wyżarzanie mosiądzu i powolne chłodzenie prowadzi do powstania struktury równowagowej, zgodnie z układem Cu-Zn.

15.75.    Jakie są mosiądze wieloskładnikowe (stopowe)?

Oprócz mosiądzów dwuskładnikowych są wytwarzane mosiądze wieloskładnikowe i to zarówno do obróbki plastycznej, jak i odlewnicze. Można wymienić następujące stopy do obróbki plastycznej: CuZn39AllFelMnl (MA58), CuZn40Pb2 (M058B), CuZn20A12 (MA77), CuZn31Sil (MK68), CuZn38Snl (MC62) i CuZn40Mn (MM58). Mosiądze te mają dobrą odporność na korozję, niektóre także na wodę morską (MA77, MC62 i MM58). Są dobrze skrawalne (MA68, M058B). Stopy MA58, M058B i MK68 mają dobre własności ślizgowe i są stosowane na łożyska. Mosią-

dte stopowe zni wym, architekt ©ieimiki ciepła I: wypływowego, \

U Co to są mosią< I Mosiądze odlev kowe. Ze wzglę I w układzie Cu-tycznej, a poza czową. Opróc ' (0,5+3,5%), m L„ (0,5+2,5%) i k] składu i rodzą 250+500 MPa,

|śJ7, |aka jest struk Struktura moi technologiczni występuje wy

dendrytów 1 nia ujednor

800+850°C nego. Zasat obróbce plą strukturę stycznej i i Bania. Mo ^WQ dwufaz kiem jest 1 % Pzw o«plna(pj

384