38 (386)

•‘8

§48. Pisownia samogłosek nosowych

Nie każda pisana litera ą, g wymawiana jest w ten sam sposób. Wyżej opisane nosowe samogłoski wymaryianę są tylko w tych-wypadkach, edy po niclTnastiepuie głoska szczelinowa z_f «, £, §, ź, £, v, /, a poza bym tylko jesżczc^ na końcu wyrazu, np. chcą.

We wszystkich innych wypadkach albo nosowość ginie zupełnie, albo wymawiamy na miejscu pisanych nosówek różne modyfikacje, zależne jpd następującej po nich głoski zwartej.

Przykłady na ę przed różnymi szczelinowymi:

przed $: ukąszenie przed ś: sąsiad przed /: wziąwszy przed x^: wąchać.

przed z: wiązać przed wiążesz przed źi wąziutki przed v: wąwóz przed s: wąs

Przykłady na ę przed, różnymi szczelinowymi:

przed z: więzy    przed    s:    węszyć

przed z: węża    przed.i:    mięsie

przed ź: więzić    przed    węch.

przed s: kęs

Nosowość ginie zupełnie:

a)    gdy ę znajduje się na końcu wyrazu,'np. chcę, kartę wymawia jjsię w mowie potocznej bez nosówości;

b)    przed ł, np. wziął, wzięła w mowie potocznej również vźoł, vźeła.

Przed głoskami zwartymi słyszymy na miejscu pisanej nosówki samogłoskę ustną ewentualnie słabo nosową w połączeniu ze spółgłoską nosową, upodobnioną do następującego zwarcia. Takich spółgłosek nosowych będziemy mieli siedem. A więc

1.    m przed b,p: rąbać, stąpać; gęba, kępa,

2.    rh przed rąbie, wstąpi; gębie, kępie,

3.    n przed d, t: mądry, rząd; będę, prędki, n przed y, c: żądza, chcąc; nędza, ręce,

4.    n przed 6: pączek; męczyć,

5.    ń przed y, ć: siądzie, dąć; wszędzie, chęć,

6.    v przed g, Tc: makolągwa, mąka; węgorz, ręka,

7.    przed Je: chorągiew, bąkiem; węgiel, dźwiękiem.