390 391

chłodny okład i podajemy płyny (ciepłe). U chorych gorączkujących zabiegu nie przeprowadza się.

Ciepłota ciała podczas zabiegu podnosi się powoli do 37,5°C po upływie 30 minut przegrzania, po dalszej dawce 30 minut uzyskuje się zwyżkę do 39°C. Należy wówczas wyłączyć aparat, ponieważ występuje dalsza samoistna zwyżka o 0,5°C. Po ukończeniu zabiegu chory otrzymuje suchą odzież i zostaje przeniesiony na łóżko (uprzednio wygrzane) i okryty kocami, co zabezpiecza od utraty ciepła. Spadek ciepłoty ciała winien być powolny w ciągu 2—3 godzin po zabiegu. Jeśli wykonujemy zabieg przedłużony, pozostawiamy chorego w kamerze i co godzina włączamy prąd na czas około 10—15 minut, celem wyrównania spadku ciepłoty. Zabiegi wykonujemy 1—2 tygodniowo. Ilość zabiegów w serii zależy od leczonego przypadku. Powtórzenie serii zabiegów' jest możliwe po upływie 6—12 miesięcy.

Odczyny powstające podczas zabiegu:

Obserwujemy: przyśpieszenie tętna zgodne z wznoszeniem się ciepłoty ciała; spadek ciśnienia skurczowego (10—30 mm Hg) i rozkurczowego. Ciśnienie rozkurczowe może dawać szybko niskie wartości, grożące zapaścią. Po spadku ciepłoty ciała do normy obserwuje się utrzymywanie się spadku ciśnienia krwi skurczowego przez pewien okres czasu.

Ogólne działanie hipertermii na ustrój

Akcja serca przyśpiesza się; naczynia krwionośne (kapilary) ulegają rozszerzeniu, szybkość przepływu krwi zwiększa się czterokrotnie; w EKG występują przemijające zmiany charakterystyczne dla przeciążenia pracy komór.

We krwi obwodowej wzrasta ilość czerwonych ciałek krwi (do 10 milionów/mm^s), zwiększa się ilość leukocytów, z równoczesnym ilościowym spadkiem limfocytów we wzorze. Zmiany są charakterystyczne dla utraty wody skutkiem pocenia i odwracalne po upływie 2—3 dni. Mimo utraty wody poziom chlorków utrzymuje się w granicach normy. Przemijający wzrost poziomu wapnia we krwi (do 14 mg °/o) wyrównany jesl szybko po spadku gorączki. Reszty azotowe wykazują wzrost poziomu o 10%.

Wskazania do hipertermii. Łagodne postaci nadciśnienia samoistnego. Gościec przewlekły i zniekształcający w postaci wielo-stawowej. Gościec pierwotnie przewlekły (z wyłączeniem okresu ostrego); paraliż postępujący i wiąd rdzenia (metalues); rzeżączkowe zapalenia stawów,- oraz jako skojarzone leczenie podczas stosowmnia penicyliny przy leczeniu rzeżączki.

Przeciwwskazania. Stany podciśnienia (hypolonici); gruźlica, cukrzyca; zapalenia nerek; marskość wątroby (cirrhosis hepatis)-, przewlekły alkoholizm.

LECZENIE MIKROFALAMI

WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE I DZIAŁANIE NA USTRÓJ

Fale elektromagnetyczne leżące w widmie elektromagnetycznym pomiędzy falami ultrakrótkimi i promieniami podczerwonymi (IR) w zakresie od 1 m do 1 cm nazywamy mikrofalami (w skrócie MF).

Przenikanie MF do tkanek przez powierzchnię skóry jest stosunkowo małe i zależne od długości fali. Mikrofale w zakresie od 100 cm do 50 cm mają większą zdolność wnikania niż fale krótsze. W terapii fizykalnej stosujemy wybiórczo mikrofale 12,4 cm, których częstotliwość drgań wynosi -f- 2425 MegaHz (1 Mega = 10⁽ⁱ). Tak wysoką częstotliwość uzyskujemy ze specjalnych aparatów wyposażonych w lampę magnetro-nową.

Działanie MF na ustrój polega na absorpcji drgań elektromagnetycznych dających efekt cieplny. Charakterystyczną cechą fal decymetrowych są pewne właściwości podlegające prawom optyki, ponieważ na powierzchniach granicznych dwóch różnych tkanek część fal zostaje odbita.

Mikrofale, jako energia drgań, są słabo pochłaniane przez tkankę tłuszczową, natomiast w znacznym stopniu przez tkankę mięśniową. Półwartość warstwowa, czyli głębokość, w której temperatura uzyskana na powierzchni naświetlanego obiektu spada do połowy wartości, wynosi dla tkanki tłuszczowej około 7 cm, podczas gdy dla tkanki mięśniowej 1 cm, co przemawia za jej 'wybiórczą absorpcją i dlatego efekt przegrzania tkanki mięśniowej jest znacznie większy niż skóry, tkanki tłuszczowej i kostnej. Stopień i zdolność uzyskania przegrzania są zależne od ukrwienia tkanek. Tkanki lepiej uwodnione wykazują większą absorpcję energii mikrofal.

Ze względu na pewne cechy fizyczne zbliżone do promieniowania jak przenikanie, odbicie od powierzchni reflektorów i warstw granicznych przyjęto w terapii określać zabiegi jako „naświetlania mikrofalami''. W obszarze pola naświetlanego uzyskuje się poprawę krążenia. Ciepło wytworzone w skórze powoduje silne przekrwienie czynne, przy czym

.391