33 (510)

I tłhiga. Stosowanie HK-3 w wypowiedzeniach oznajmujących zostanie omówione i przećwiczone w rozdziale B. W tym miejscu warto jednak zwrócić uwagę na pewien szczególny przypadek zastosowania HK-3 w zdaniach z czasownikami w trybie rozkazującym: onępóirrc, paapeuiirrc, npimecHTC, aoibMirre itp Jeżeli w tego typu wypowiedzeniach zastosujemy HK-3 zamiast HK-2. będą one wyrażały uprzejmą prośbę:

s    s    3

Oncpofrre okhó! Pa3peuiHTe Mue npoitTH! npiwecHTe, nojKŚJiyił-

cra, saio! Bo3bMtrre KotnjjĆTKy!

Zastosowanie w tych samych wypowiedzeniach HK-2 będzie odebrane albo jako żądanie, albo jako prośba-polecenie (jeżeli dodatkowo użyjemy np. wyrazu noacaayHcra):

Oncpoirre okhó! Bo3bMHTe, noacajiyficra, KOHtjjeTKy!

> npameaac 1S

CjiyuiańTc, a botom suraire caMocTOHTejitHo:

—    ÓneHb xojioaho. 3aKpoitTe okhó!

i    3

—    y*e He uiyMHT. OncpoHTe, noacajiyHcrra, okhó!

3    3

Bu hc cxojurre Ha cnejtyiouieH ocraHÓBKe? HeT? Pa3peuiHTe MHe npoitTH!

2    3

—    UojKajiyHCTa, / bkjhohhtc TejieBÓ3op!

3    i

B03bMHTe KOHiJteTKy! He crecHHHTecb.

2 2

—    Hjw cło Aa! Eucrpefi!

3    |

—    nofloftflHTe. noacajiyficTa! Bot ctona.

—    II03B0HH MHe SĆpC3 Hac! TeilCpi, H 33HBT. rio3BOHHTe tepei tac! Tenepb a 3aHtrr.

4. Czwarta konstrukcja intonacyjna (MK-4)

HK-4 najwyraźniej słyszymy w pytaniach niepełnych z przeciwstawnym spójnikiem a, a także w pytaniach typu „ankietowego":

A Biepa? Bania (jiaMKimsi?

A oto przebieg melodii mowy:

• •)	• ;	}
4	4	4
A BHcpa?	A b óyaymeM roajr?	Bauia (JiaMHjiHS?

Część przedakcentową HK-4 wymawiamy tonem średnim. W centrum konstrukcji następuje wzniesienie melodii mowy, które jednak zaczyna się od poziomu niższego niż ton średni, a kończy — na poziomie tonu średniego lub nieco wyższym. Część poakcentową wymawiamy tonem wyższym niż średni.

Zapamiętaj:

1) MK-4 jest podobna do intonacji stosowanej w pytaniach w języku polskim:

A wczoraj?

Różhica polega przede wszystkim na przebiegu melodii mowy w centrum intonacyjnym: wznoszenie melodii mowy, rozpoczynające się w sylabie akcentowanej, w intonacji rosyjskiej ma bardziej wyraźny charakter, ponieważ zaczyna się od niższego poziomu w porównaniu z intonacją polską.

2) Pytań niepełnych z przeciwstawnym spójnikiem a nie należy mylić z pytaniami rozpoczynającymi się od partykuły a. którą można opuścić. Pytania z partykułą a wymawiamy z MK-3.

S Wymowa i intonacja... 65