39 (348)

34 OSTEOLOGIA

Ryc. 22. Wcięcia tuku żebrowego (arcus costalis) (chrząstek żebrowych VII, VIII, IX i X)

Posuwając palce wzdłuż brzegu dolnego luku żebrowego, począwszy od wyrostka mieczy ko watego, można wyczuć dwa wgłębienia. Pierwsze z nich (wskazane palcem badającego na ryc. 21) odpowiada połączeniu VII i VIII chrząstki żebrowej, natomiast drugie - połączeniu chrząstek IX i X (wskazuje je palec badającego na rycinie obok).

Uwaga: Nie u wszystkich osób oba te wcięcia są wyraźnie zaznaczone.

Ryc. 23. Żebro jedenaste (os costale)

Ryc. 21. Otwór dolny klatki piersiowej (a pert u ra th ora cis interior)

Otwór ten, owalny, o najdłuższym wymiarze poprzecznym, jest prawie trzykrotnie większy niż górny (ryc. 9). Przebiega w płaszczyźnie ukośnej, w kierunku do dotu i do tylu. Od przodu (brzusznie) ogranicza go wyrostek mieczykowaty mostka (ryc. 8), rzutujący się na dziesiąty kręg piersiowy, a od tylu (grzbietowo) trzon dwunastego kręgu piersiowego. Od strony bocznej wyznaczają go luki żebrowe, utworzone przez chrząstki żeber: siódmego. ósmego, dziewiątego i dziesiątego, oraz żebra wolne (patrz ryc 23-27).

Uwaga. Otwór dolny klatki piersiowej zamyka od dołu mięsień przepony (diaphragma).

Na rycinie obok uwidoczniono żebro jedenaste, uchwycone dwoma palcami badającego. Aby uzyskać lepszy dostęp do tej struktury, badający staje za badanym i układa obie ręce na dolnym brzegu luku żebrowego (ryc. 20), to znaczy na dolnym brzegu żebra dziesiątego. Po odnalezieniu żebra dziesiątego wystarczy przesuwać uchwyt obustronnie na poziomie przednio-bocznej ściany brzucha i w kierunku grzebienia biodrowego (crista iiiaca) w celu poszukiwania żebra jedenastego. które leży bezpośrednio poniżej dolnego brzegu luku żebrowego i charakteryzuje się wolnym końcem przednim

Uwaga: Grzebień biodrowy (crista ihaca) jest opisany w rozdziale „Biodro" w tomie 2 Atlasu anatomii palpacyjnej dotyczącym kończyny dolnej.