3 (2174)

swoich zamysłów — jak Meyerhold, twórca pierwszych literackich kolaży w teatrze.

Modernistyczne zastosowania lalki dokonywały się głównie poza dawnym środowiskiem lalkarzy profesjonalistów. Jak do teatru aktorskiego, tak również do teatru lalek nowe idee wnosili artyści nowej generacji. W wypadku lalek byli to głównie rzeźbiarze i malarze, wprowadzający formy lalkopodobne — Picasso do przedstawień aktorskich, Lćger do baletu, Exter do filmu. Wielu z nich wiązało się z nowo utworzonymi artystycznymi teatrami lalek. Niektórzy nawet sami je zakładali. To na tej podstawie badacze teatru lalek, jak Ina Salo-monik z Moskwy, głoszą, że siłą napędową_odrodzenia teatru lalek w naszym stuleciu było środowisko plastyczne.    HnSHggg

Jest w tym wiele słuszności, chociaż udział najwybitniejszych był raczej doraźny. Futuryści Fortuna to Depero i Enrico Prampolini w swoich pracach dla Vittorio Podrecca tworzyli lalki sięgając do geometrii i modeli mechanicznych. Plastycy zuryskiego teatru lalek Sophie Taueber i Otto Morach tworzyli lalki dadaistyczne i kubistyczne, nawiązujące do infantylnych kształtów, operujące swobodnie czystym, jaskrawym kolorem, ujawniające ślady używanych narzędzi.

Część plastyków zadomowiła się na dobre w teatrze lalek, znajdując upodobanie w jego tradycji, którą raczej nieśmiało próbowali adaptować do swoich własnych artystycznych zamysłów. Richard Teschner, wiedeński malarz i grafik, korzystał z inspiracji jawajskiego teatru wayang gołek, a więc ze stylizowanych lalek na drążkach, które zastosował, wystawiając indonezyjskie legendy. Zachował też ich modelowe konstrukcje, gdy tworzył własne lalki do „modernistycznych” tematów. Plastycy rosyjscy Iwan i Nina Jefimowie kontynuowali dawny teatr Pietruszki, ale podejmowali też własne próby ze swoimi wspaniałymi „rzeźbami w ruchu”, wystawiając Krylowa i Szekspira. Josef Skupa w Czechach podjął tradycje postaci komicznego błazna z teatru lalek w rodzaju Puncha, Hanswursta