3 (2881)

Struktury i tekstury skał magmowych

Pojęcia struktury i tekstury dotyczą wewnętrznej budowy skał, czyli - sposobu wykształcenia i rozmieszczenia składników.

Struktura - jest to sposób wykształcenia składników skały,tzn. stopień jej krystaliczności, wielkość i kształt kryształów oraz wzajemne stosunki,między nimi.

Tekstura - jest to sposób uporządkowania składników i stopień wypełnienia przez nie przestrzeni skały.

I.Podział struktur ze względu na stopień krystaliczności substancji mineralnej:

1.    Holokrystaliczna (pełnokrystaliczna) - wszystkie składniki skały są wykrystalizowane; typowa dla skał głębinowych i żyłowych.

2.    Hipokrystaliczna (częściowokrystaliczna) - część składników jest wykształcona w postaci kryształów, a reszta stopu zastygła jako szkliwo. Występuje najczęściej w skałach wulkanicznych, rzadziej w żyłowych.

3.    Hialinowa (szklista) - skała składa się w całości z bezpostaciowej substancji mineralnej. Występuje wyłącznie w skałach wylewnych.

II .Podział struktur ze względu na wielkość kryształów:

1.    Fanerokrystaliczna (jawnokrystaliczna) - wszystkie składniki wykształcone w postaci makroskopowo widocznych kryształów. Może być:

a) . Równoziamista - minerały występujące w skale tworzą kryształy o podobnej

wielkości: gruboziarnista, średni oziamista,    drobnoziarnista. Typowa dla skał

plutonicznych.

b) . Nierównoziamista - występujące w skale minerały tworzą kryształy o wyraźnie zróżnicowanej wielkości. Charakteiystyczna dla skał żyłowych, chodź spotyka się ja także w skałach głębinowych.

- Porfirowata: wielkość ziaren zmienia się stopniowo od najmniejszych do największych.

Fanerokrystaliczno - porfirowa: ziania mineralne dzielą się wyraźnie na duże i małe.

2.    Afanitowa ( skrytokrystaliczna) - w skale nie widać makroskopowo żadnych kryształów. Szczególnie charakterystyczna dla skał wylewnych i subwulkanicznych.

3.    Porfirowa - w afanitowej masie skalnej tkwią makroskopowo widoczne kryształy. Występuje w skałach wulkanicznych, rzadziej żyłowych.

Struktury specjalne

•    Pismowa - kryształy alkalicznego skalenia poprzerastane licznymi, prawidłowo zorientowanymi wrostkami kwarcu.

•    Poikilitowa - duże kryształy jednych minerałów przetkane drobnymi, różnie zonentowanymi kryształami innych minerałów.

•    Ofitow-a - automorficzne, silnie wydłużone kryształy plagioklazów rozmieszczone bezładnie w masie większych, ksenomorficznych ziaren piroksenów.

1. Podział tekstur ze względu na sposób uporządkowania składników:

1.    bezładna (nieuporządkowana, bezkierunkowa) - uporządkowanie składników-niewidoczne. Jest to najczęściej spotykana tekstura skał magmowych, szczególnie plutonicznych, ale także żyłowych i wulkanicznych.

2.    Uporządkowana (kierunkowa) - składniki skały wykazują widoczne makroskopowo uporządkowanie.

a) równoległa - składniki płaskie lub wydłużone ułożone równolegle do siebie.