346 347

Jeżeli w metodzie jednobiegunowej zastosujemy małą elektrodę sztywną, to — w zależności od jej odległości od obiektu — uzyskać możemy przegrzanie warstw w określonej głębokości (do kilku cm).

Duży rozmiar elektrody i jej ustawienie jednobiegunowe w odległości do 10—15 cm daje słabe przegrzanie dużej powierzchni obiektu.

Wielkość obiektu, jego kształt i właściwości powierzchni

K

Ryc. 230 Układ linii prądu przy użyciu    Ryc. 231. Układ linii prądu w zależności

jednej elektrody: E — elektroda, a —    od wielkości elektrod i obiektu: £_J( £₂ —

obiekt    elektrody

mogą wpływać na układ linii sił pola i wymagają właściwego doboru oraz sposobu ustawienia elektrod.

Jeżeli do wielkości obiektu dostosujemy właściwy rozmiar i dostateczną odległość elektrod, to w założeniu teoretycznym linie sił przebiegać będą prawie równolegle, warunkując równomierne przegrzanie (ryc. 231).

W ustawieniach, jakie terapeutycznie stosujemy, przeważnie rozmiar elektrod jest mniejszy od wielkości obiektu. Jeżeli odległość elektrod jest wówczas niewystarczająca, to otrzymamy silniejsze przegrzanie

Ryc. 232. Układ linii prądu w zależności od wielkości elektrod i obiektu (obiekt

większy od rozmiaru elektrod): Ej, £•> — elektrody

Ryc. 233. Układ linii prądu w zależności od wielkości obiektu i elektrod (obiekt mniejszy od rozmiaru elektrod): Et, E₂ — elektrody

powierzchniowe, a słabszy efekt głęboki, sKutkiem odchylenia linii sił poła elektromagnetycznego (ryc. 232). Odwrotną zależność otrzymamy, jeżeli wielkość obiektu będzie mniejsza od rozmiaru przeciwległych elektrod (ryc. 233).

Zależność powyższa może ulec zmianie, jeśli mały obiekt znajdować się będzie pomiędzy dwiema dużymi elektrodami, lecz ustawionymi w większej odległości. Uzyskamy wtedy stosunkowo równomierne prze-

Ryc. 234. Układ linii prądu w zależności Ryc. 235. „Efekt szczytowy": E — elek-od wielkości obiektu i elektrod: Ej, E»— troda elektrody, a — obiekt

grzanie wszystkich warstw obiektu, lecz równocześnie gęstość prądu na drodze przepływu przez obiekt będzie większa niż na powierzchni elektrod (ryc. 234).

Jeżeli powierzchnia obiektu będzie nierówna, może wystąpić tzw. „efekt szczytów y", ponieważ linie prądu wykazywać będą zagęszczenie na wypukłości obiektu najbardziej zbliżonej do powierzchni elektrody (ryc. 235).

„Efekt szczytowy'' może być zniesiony, jeżeli kształt elektrody dostosujemy tak, aby wzajemna odległość obu powierzchni została wyrównana.

Pole cewki indukcyjnej daje odmienny układ linii sił. Jeżeli obiekt (np. kończynę) owiniemy elektrodą kablową, nadając jej postać sole-noidu, to linie sił podczas przepływu prądu krótkofalowego przez cewkę przechodzić będą przez podłużny wymiar obiektu, który spełnia wtedy rolę fizyczną rdzenia. Uzyskuje się wówczas równomierny efekt cieplny, większy niż w polu między elektrodami kondensatorowymi.

Jeśli elektroda kablowa będzie miała kształt cewki płaskiej lub postać płaskiego zwoju podłużnego, to układ linii sił pola jest wtedy taki, jak w metodzie jednobiegunowej. W warstwie znajdującej się bezpośrednio pod elektrodą zagęszczenie linii sił największe, a w warstwach oddalonych słabsze. Przegrzanie obiektu będzie bardziej równomierne.

347