440 441

Ćwiczenia w ciepłej wodzie znoszą w dużej mierze ból mięśniowy oraz zwalniają stany spastyczne mięśni. Do przeprowadzenia ćwiczeń w wodzie służyć mogą również wanny o specjalnym kształcie, podanym przez Hubbarda.

Rycina 303 przedstawia typ wanny Hubbarda wykonanej z blachy i ustawionej na drewnianej podstawie. Kształt wanny pozwala na wy-

Ryc. 303. Wanna Hubbarda: a — wanna z blachy, b — podstawa drewniana

Ryc. 304. Schemat zakresu ruchów dla ćwiczeń kończyn dolnych 1 górnych w wannie Hubbarda

konywanie ćwiczeń ruchowych kończyn górnych i dolnych w nieco mniejszym zakresie niż w basenach (ryc. 304). Tank Hubbarda jest jednak wygodniejszy w użyciu, ponieważ dostęp do niego jest łatwiejszy, a instruktor nie przebywa w wodzie. Rozmiary mogą być różne. U dzieci, zależnie od wieku, rozmiary są dostosowane do wzrostu.

NATRYSKI

Natryski polegają na oblewaniu ciała wodą kroplistą, na polewaniu ciała lub na zastosowaniu silnego strumienia wody. Do wykonywania zabiegów' służą urządzenia natryskowe. Wylot przyrządu natryskowego ma otwory, które zmieniają postać strumienia wody. W związku z tym rozróżniamy: natrysk sitkowy lub deszczowy, albo tzw. kroplisty, natrysk wachlarzowaty, nitkowy', oraz natrysk biczowy, gdy silny strumień wody o ciśnieniu 3—4 atmosfer uderza ciało chorego.

Do wykonania natrysków możemy posługiwać się tzw. „katedrą natryskową", z dopływem wody zimnej i gorącej pod pewnym ciśnieniem (2—4 atm.). Zmianę temperatury uzyskujemy za pomocą mieszalnika. Katedra natryskow^ra wyposażona jest również w manometr (do mie rżenia ciśnienia wody) oraz w* termometr. Skala temperatury w na

tryskach jest od 8 do 42°C. Do wykonania zabiegu umieszczamy chorego rozebranego w odległości 3 m od katedry (ryc. 305).

Urządzenia natryskowe mogą być również rozmieszczone i ustalone przy ścianach, lecz dopływ wody i jej temperaturę reguluje się z katedry natryskowej. Chory przyjmuje wówczas taką pozycję, aby strumienie wody nie padały mu na głowę.

Ryc. 305. Natrysk

Ryc. 306. Natrysk płaszczowy

Natryski o naprzemiennej temperaturze (38—42°C i 12—8°C) nazywamy „szkockimi". Zmianę temperatury wody stosujemy: w czasie kilku sekund — woda chłodna, i do 30 sekund — woda ciepła, dokonując kilku zmian (5—6 razy). Natrysk szkocki jest zabiegiem pobudzającym krążenie krwi. Obejmuje on szeroki zakres wskazań.

Natrysk płaszczowy odbywa się w urządzeniu podobnym do klatki z rur niklowanych, posiadających otwory, z których wytrys-kują drobne strumienie wody (ryc. 306), oraz wyposażonym w natrysk sitkowy górny.

Polewanie za pomocą węża gumowego, zalecane przeważnie na kończyny i grzbiet, stosuje się u chorych z niedokrwistością, jak również w celu pobudzenia krwiobiegu.

LECZENIE UZDROWISKOWE (BALNEOTERAPIA)

Leczenie uzdrowiskowe polega na zastosowaniu kąpieli mineralnych, których wpływ kojarzy się przeważnie z korzystnymi warunkami klimatycznymi uzdrowiska. Jeżeli kąpiel lecznicza zawiera składniki mineralne, które dodajemy do wody zwykłej, określamy zabieg jako

441