440 Podstawy nawgacji morekiej
W procesie planowania podróży mniej uwagi poświęca się bezpieczeństwu ekologicznemu środowiska morskiego.
Problem ekologii środowiska staje się coraz bardziej palący na święcie, gdyż nieodwracalne zmiany środowiska morskiego prowadzą do zaniku wielu gatunków występującej flory i fauny (wieloryby itp.).
Podejmowane działania w zakresie ustawodawstwa na forum Międzynarodowej Organizacji Morskiej ograniczają lub spowalniają skalę zniszczeń środowiska morskiego ze strony jednostek morskich, jednak przestrzeganie zasad ustawodawczych zależy głównie od użytkowników morza.
Wiele akwenów wszechoceanu św iatowego jest szczególnie czuła na działania zanieczyszczeń. Prace prowadzone przez grupy robocze powołane przez Międzynarodową Organizację Morską w Londynie doprowadziły do wypracowania i utworzenia dwóch rezolucji: A.885(2l) i A.720(l8). Rezolucje te dotyczą zachowania się użytkowników morza w czasie uprawiania żeglugi w tych specyficznych akwenach.
W ostatniej dekadzie zanotowano spadek strat tonażu światowego o połowę. Tendencje malejące dotyczą zarówno ilości zatonięć, jak i strat tonażu.
Skala zanieczyszczeń mórz produktami ropopochodnymi ze statków' wynosi około 30% w stosunku do globalnej wielkości zanieczyszczeń z innych źródeł. Wdrożenie konwencji MARPOL stanowi podstawowe narzędzie do działań zmniejszających rodzaje oraz ilości zanieczyszczeń pochodzących z wyrzucania ich przez statki do morza. Nadal jednak dość znaczna część zanieczyszczeń morza wynika z nielegalnych procedur wyrzucania ich przez statki tanich bander i nie tylko.
Drugie źródło zanieczyszczeń morza stanowią niezamierzone przez użytkownika awarie i wypadki morskie, przez co całookrętowe ładunki szkodliwe dla środowiska, jak chemikalia, materiały ropopochodne itp.. przedostają się do morza, gdzie dochodzi do biologicznej śmierci całych akwenów oraz skażeń środowiska.
Trzecim źródłem zanieczyszczeń wód oceanicznych są procesy wymiany wód balastowych. Wprawdzie wody balastowe zwykle zawierają różne żywe organizmy, jednak zawierają również inne nieczystości chemiczne przyjęte w rejonach portowych.
Źródłem zanieczyszczeń wód przybrzeżnych są także odpady, materiały z opakowań, ścieki sanitarne, śmieci, odpady żywnościowe, resztki po czyszczeniu ładowni i zbiorników itp.
Ogólne zasady planowania nawigacji zostały przedstawione w następujących rezolucjach IMO: A.572(14), A.893(20), A.868(20). Przedstawiono w nich nie tylko wiele warunków, które musi spełnić nawigator planujący nawigację bezpieczną.