320 (13)

320 Podstawy nawigacji morskiej

z metod stosowanych w automatyce, przy rozpatrywaniu procesów planowania i realizacji podróży można przyjąć, że statek jest obiektem sterowania.

17.2.1. Przepływ informacji na mostku nawigacyjnym

Obserwowany wzrost ilości informacji wchodzących i przepływających przez mostek nawigacyjny statku w procesach eksploatacyjnych oraz w czasie bezpośredniego kierowania statkiem, stwarza konieczność wprowadzenia automatyzacji procesu przetwarzania danych. Mała efektywność przetwarzania informacji na morzu jest często główną przyczyną awarii. Dynamika zmian informacji w podsystemach okrętowych wymaga przetwarzania pozyskanych danych na bieżąco. Różnorodność form informacji nawigacyjnych oraz ich zdobywanie z różnych źródeł, powoduje konieczność stworzenia systemu ich obróbki, integracji oraz optymalizacji, a także stworzenia sieci przesyłania informacji do punktu centralnego sterowania ruchem statku. Tak więc kompleksowe przetwarzanie napływających strumieni informacji, wymaga zastosowania skomputeryzowanej sieci przetwarzania informacji. Analiza źródeł i przepływu informacji nawigacyjnych na mostku wykazuje, że okrętowy system przetwarzania informacji musi realizować następujące, podstawowe funkcje:

•    przetwarzanie danych informacji nawigacyjnych i hydrometeorologicznych,

•    przetwarzanie sygnałów wewnętrznych i zewnętrznych,

•    selekcję informacji w celu ich właściwego wykorzystania.

Przetwarzanie danych okrętowych sprowadza się do funkcji wejściowej, a więc wykorzystywanej poza czasem bieżącym, realizacji takich programów, jak optymalizacja trasy statku i innych. Funkcja przetwarzania sygnałów polega przede wszystkim na uzyskaniu, na ogół w czasie rzeczywistym, odpowiednich, optymalnych, z punktu widzenia kryteriów przetwarzania, sygnałów, zawierających informacje o wektorze ruchu statku lub jego składowych. Stan ten dotyczy składowych pozycji statku, a także automatycznego sterowania ruchem jednostki lub działania podsystemów okrętowych. Zakres przetwarzania informacji nawigacyjnych obejmuje informacje dotyczące: integracji nawigacji w oparciu o systemy radiolokacyjne, systemów nawigacji satelitarnej, współpracy żyrokompasu i logu oraz kierowania ruchem statku w oparciu o optymalne wykorzystanie informacji nawigacyjnych. Model integrujący problematykę przetwarzania danych nawigacyjnych zapewnia nie tylko bezpieczne i efektywne prowadzenie nawigacji statku na wyznaczonych trajektoriach, ale również realizację współczesnego modelu optymalnego kierowania statkiem w warunkach zakłóceń hydrometeorologicznych.

Kompleksowy model przepływu informacji w systemie statek - środowisko -nawigator pokazano na rysunkach I7.2 i I7.3.