44 (335)

44

/. t^udrkro/ny/a / snc/ofuiy wfstyka

burzyć sic' i odpowiednio do tego /clenie ‘falowanie, burzenie się’ (w zabytkach l)% XIV i XV w.V W języku slaromskim lelć/uti poza ‘kołysać* mogło mieć jeszcze inne przenośne znaczenie: ‘chwalić’ (Słowo o wyprawie Igora). W języku rosyjskim Me/af ma następujące znaczenia: ‘pieścić, pielęgnować, głaskać* itp.; przenośnie ‘kołyna* bawić, osładzać, pragnąć, z przyjemnością oddawać się czemuś’⁶. W dialektach roayj, skich feler nr. li lenn oznacza ‘agitari, oscillari’⁷. Podobnie jak w języku rosyjskim w języku ukraińskim lei(jaty oznacza ‘kołysać, poruszać, pieścić, pielęgnować, głaskać" W języku białoruskim lalejee, lalejie to ‘pieścić, kołysać się. poruszać im pędzić*, poza tym ‘ruszać się zc drganiem, drgać, iskrzyć się, lśnić się...’ (o wodzicp Znają nasz wyraz również języki białoruski i macedoński: w języku bułgarskim teljam, lei eja (st ) ‘kołyszę (się)*, lei ej ha ‘kołyska*^,0. Serbochorwackie leldjatl, lelijati, znaczą * kołysać (wiegen )*, Ic/cjafi sc\ leli ja ti sc ‘ burzyć się, falować (wogen, fluctu. are)’. (subst. verb lelejdnje, le/ijanje ‘das Wogen, fluctuatio’), także ‘chwiać się, wahać się. płynąć, bujać się, wachlować się...* Poza tym w scrbochorwackim występuje czasownik pokrewny tak pod względem formy, jak i znaczenia: lelovali, lelujałt ‘poruszać, kręcić (kretati. movcrc, agitarc)*, lelovatise_t lelujdiise 'chwiać się, wahać się. kiwać się. burzyć się. falować (titubarc, vacillare, fluctuarc) i odpowiednio Iclujańe ‘chwianie się, wahanie się... (titubatio)*". Wprawdzie doi no łużyckie lei a wiś⁴ se odbiega od form naszego wyrazu wyżej podanych, warto je jednak dodatkowo przytoczyć, zwłaszcza, że ten odpowiednik dolnołużycki ma znaczenie pokrewne w stosunku do omawianych, n mianowicie: ‘taczać się, przewalać się; bezwstydnie się zachowywać ^Ml. Brak materiału słownikowego kaszubskiego, słowińskiego, połabskiego, górno łużycki ego, słowackiego i słoweńskiego¹³. Brak paraleli w materiale słownikowym wymienionych języków nie świadczy bynajmniej, że języki te nic znały omawianego wyrazu

' J. G c h a u c r. / lis /nr ii ku miuvnice jazyka ćeskćho III 269-270; idem, Slornik staroćtsk}'. 1903-• 1916.

•    por i] || y ni a ko it, Tujikohmu cjionaph pyccKoso hi hi ko. 1938. s. v. B. ił a a i*, Tui. cJiowijjp hchiioso uciuKtjpytcK. ni., 1903. s. v. — C. II. O 6 ii o p c k u li, Cjtoaapb py cc kos o /r/w ko. 1952.-11 H C p c 3 u c h c k ii ii. Mamepucuihi dnu cjiotuipu ópeune pyccK. n i. no nnci.Mciiiii.iM iniMMmiikuM 1893.

⁷ B ila si b. np.cli

•    3. Ky :* c ;i h. fi. P y n ii u u i. ic n ii, Vi<paYiichKo-niMcifhKiu‘i cjiouhuk, I943.

" 11. H ||ocoHit*i. Cjumuph OeiopyccKoso uapeutiM, 1870. Nosowicz i wydawcy Ickslów białoruskich nic rozumieli lego wyrazu. - B. il p y u k i - II n n 6 >i p •> u k i, T/adpyunhi GeiapycKa-nmuni cjtoyuiK. 1929.

•" c. M ji a ;ic ii o it. EmwuanoeuHCCKU u npa&nuceu peHHUK nu thjjisapcKioi Kiuuicottcn cnot (1941). Słownik len podaje następujnee łoimy: jieJiei*Ka ';iiojiku*; jicjich raar[oJi%]» o6ji[uciiioJ: .ichhmi*.

Ciekawe, ż.c brak omawianego wyrazu w Miki osi cha Lvxicon Palacoslov€uico-Gracco~Latinum o w w odpowiednim miejscu w Psałterzu synajskim.

" 1- I v c k o v i ć. I. Ił r o z. lijcćnik hrvatskoga jezika. Zugrcb 1901. p, Bud m a n, T. M u r c 11ć, Ujcćnik hrvutskogu lii zrpskoiga jezika. Zagreb 1904-1910.

** Por. I-:. Muckc. Wurterhuch der nieder wendischen Sprache and ihrer Diaiekte. 1911-1915, 1926-1928.

" Por włowmki S Kanuiłta. F. Lorentza, Kć/aka. Pfuhla, M. Kalnlti. M Pletcrłnika, I* Kom.i