465 (5)

ZAŁĄCZNIK 4

UOGÓLNIONY MODEL SYSTEMU NAWIGACYJNEGO

1. Definicja systemu nawigacyjnego

Podobnie jak każdy system techniczny, system nawigacyjny składa się z kilku powiązanych ze sobą elementów. Praca systemu regulowana jest poprzez kontrolę wewnętrzną sprzężenia zwrotnego nadawanych sygnałów.

W zależności od rodzaju i warunków transmisji sygnału oraz obróbki sygnałów odbieranych, każdy system można sklasyfikować na czynny, bierny, autonomiczny i nieautonomiczny.

System nawigacyjny jest modelem złożonym, w którym można wyodrębnić kilka powiązanych ze sobą podsystemów.

Prosty model systemu nawigacyjnego pokazano na rysunku I.

Rys. 1. Prosty model systemu nawigacyjnego S_n - sygnał (nośna). N - informacja nawigacyjna. N₀ - informacja odebrana, B, - błędy (i=1.2,... n). Z(t) - zakłócenia

Funkcjonowanie systemu zależy zarówno od czynnika technicznego jak i ludzkiego. Element techniczny pozwala na uzyskiwanie informacji związanej z parametrem nawigacyjnym lub informacji bezpośrednio o pozycji jednostki, w postaci szerokości lub długości geograficznej, albo pozycji względnej w formie biegunowej, tj. namiaru i odległości od najbliższego punktu pomiarowego.

Człowiek - nawigator, jako osoba kierująca statkiem, ocenia uzyskiwane informacje w celu podejmowania decyzji nawigacyjnych, tj. wyboru bezpiecznego kursu i prędkości. W tym obszarze podziału systemu zachodzi zjawisko współpracy człowiek - maszyna, czyli pojęcie jakości operatora, co wiąże się z następującymi zagadnieniami:

•    poziomem kwalifikacji operatora,

•    psychiczną zdolnością przyjmowania i obróbki informacji,

•    ergonom icznością rozwiązań systemu,

•    celami i pomocami przy' obsłudze systemu,

•    eksploatacją systemu w różnych warunkach pracy,

•    modelem współpracy człow iek - maszyna.