46 (3)

Na święcie d/iała obecnie kilkadziesiąt towarzystw klasyfikacyjnych. Część / nich jest zrzeszona w Internationa! Association of Classifi-cation Societes. Najbardziej znane towarzystwa o znaczeniu ponadnarodowym to. wspomniane wcześniej. Lloyd Register o/Shipping, German!-scher Lloyd Bureau leritas, American Bureau of Shipping oraz Del Norske Veritas (Norwegia) i Nipjton Kaiji Kyokai (Japonia) W Polsce od 1947 roku działa Polski Rejestr Statków. Krajowe towarzystwa klasyfikacyjne są powoływane przez organa administracji morskich poszczególnych państw.

Działalność towarzystw klasyfikacyjnych obejmuje:

•    opracowywanie, aktualizację i wydawanie przepisów dotyczących budowy, wyposażenia i eksploatacji statków.

•    nadzór nad projektowaniem statków, zatwierdzanie dokumentacji budowy statków.

•    odbiór i badania materiałów do budowy statków, w tym - wydawanie i kontrolę atestów materiałowych.

•    nadzór nad budową statków, w tym zatwierdzanie i kontrolę technologii budowy i próby statków po ich zbudowaniu,

•    nadzór nad wyposażeniem statków w urządzenia niezbędne dla ich bezpieczeństwa,

•    klasyfikację statków, czyli wydawanie orzeczeń o ich zdolności do bezpiecznej żeglugi, związane z nadaniem klasy,

•    prowadzenie rejestru statków budowanych i eksploatowanych pod nadzorem towarzy stwa.

Za nadzór nad budową i remontami, nadawanie i odnawianie klasy, przeprowadzanie obowiązkowych przeglądów i inspekcji towarzystwa pobierają opłaty od właściciela statku.

Nadzór klasy fikacyjny nie jest przy musowy w skali międzynarodowej. natomiast może być wprowadzony jako obowiązkowy przez administracje morskie poszczególnych państw wobec statków rejestrowanych pod banderami tych państw. Brak prawnego rygoru obowiązkowego nadzoru oraz wysokie opłaty klasy fikacyjne, w połączeniu z dążeniami niektórych armatorów do ukrycia złego stanu technicznego, zwłaszcza starych statków, prowadzą do ucieczki armatorów' pod rejestry okrętowe państw tak zwany ch tanich bander. Oferowane niskie podatki, brak formalnego wymogu nadzoru nad statkami lub nadzór fikcyjny spowodowały, że wiele małych przybrzeżnych lub wyspiarskich państw stało się pozornymi potęgami morskimi. Przeciwdziałanie tym, szkodliwym z punktu widzenia bezpieczeństwa żeglugi, tendencjom polega na: prowadzeniu kontroli stanu technicznego statków przez inspektorów organów administracji morskiej państwa, na którego wodach terytorialnych znajduje się statek, zatrzymaniu statku (aresztu) w porcie do czasu usunięcia zaniedbań lub poprawy' stanu bezpieczeństwa statku, nadzoru IACS nad działalnością krajowych towarzystw klasyfikacyjnych czy wręcz na odmowie przez administrację portową obsługi statku o złym stanie technicznym.

Przepisy odnoszące się do budowy, wyposażenia i eksploatacji statków stanowią zbiór instrukcji, formuł obliczeniowych, zaleceń, wymagań i zakazów dotyczących:

•    projektowania konstrukcji.

•    doboru właściwych materiałów i technologii budowy,

•    koniecznej kontroli w trakcie budowy,

•    przeprowadzenia niezbędnych prób po zbudowaniu jednostki,

•    wyposażenia w urządzenia niezbędne do bezpiecznej eksploatacji,

•    nadawania, odbierania, zawieszania i przywracania klasy,

•    bezpiecznej eksploatacji,

•    częstości i zakresów przeglądów i remontów.

Nadzór nad projektowaniem statku obejmuje zatwierdzanie projektu konstrukcyjnego, na podstawie, określonego przepisami, zestawu rysunków elementów konstrukcyjnych statku i zestawu obliczeń lub komputerowych symulacji potwierdzających prawidłowość wyboru zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych. Nadzór kończy się zatwierdzeniem przez towarzystwo klasyfikacyjne dokumentacji budowy statku noszącej nazwę dokumentacji klasyfikacyjnej.

Większość materiałów stosowanych do budowy i wyposażenia statków musi mieć określone cechy fizyczne, chemiczne i mechaniczne. Zgodność materiałów z wymaganiami sprawdza się. przeprowadzając określone przepisami badania. Potwierdzeniem tej zgodności są atesty materiałowe, czyli umowne znaki nanoszone na partie przebadanych materiałów. Uzupełnienie atestu stanowi świadectwo materiałowe, określające dokładnie wymagane cechy materiału

89