4 (1)

558    24. Zmiany guzopodobne oraz guzy narządów płciowych i gruczołu sutkowego

•    Czynniki prognostyczne: stadia według FIGO, wielkość guza pierwotnego, liczba

i umiejscowienie przerzutów w węzłach, ■ zatory w naczyniach krwionośnych.

•    Leczenie:

dysplazja małego stopnia: kontrola, dysplazja średniego i ciężkiego stopnia: po kontroli kolposkopowej parokrotnie wykonanej i pewnym rozpoznaniu cytologicznym - koagulacja lub konizacja, carcinoma in situ: konizacja, stadium lal: konizacja lub prosta histe-rektomia,

stadia Ia2, Ib i II: zabieg radykalny sposobem Wertheima-Meigsa z limfade-nektomia.; przypadki nieoperacyjne: pierwotne napromienianie,

stadia II, III, IV: pierwotnie skojarzone napromienianie.

•    Rokowanie: (Annual Report 1991): 59,8% chorych przeżywa 5 lat po operacji - w^- stadium I - 82%, stadium II

-    61%, stadium III - 37%, stadium IV

-    12%.

Rak trzonu macicy j

występowanie:" Ż8 przypadków w ciągu roku na 100 000 kobiet; szczyt zachorowań 65.-74. r. ż.

Rozróżnia się: bogate w receptory pro-gesteronowe wysoko zróżnicowane gruczo-lakoraki u kobiet otyłych; dobrze rokujące (uwarunkowane estrogenowo?) raki z receptorami progesteronowymi lub bez nich; źle rokujące; dodanie gestagenów do estrogenów aplikowanych kobietom w okresie pomenopauzałnym obniża wskaźnik zachorowań na raka trzonu.

•    Stany przedrakowe: hyperplasia ade-nomatosa atypica; szczyt zachorowań o 10 lat wcześniej niż rak inwazyjny.

•    Objawy: upławy i krwawienia po me-nopauzie.

•    Podział na stadia zaawansowania

(patomorfologiczny, uproszczony): stadium I - rak ograniczony do trzonu macicy,

stadium la - bez nacieku miometrium, stadium Ib - nacieka do 1/2 grubości miometrium,

stadium Ic - nacieka ponad 1/2 grubości miometrium,

stadium II - z zajęciem szyjki, stadium Ilia - rak nacieka na jajniki, jajowody, błonę surowiczą macicy, cytologia z płynu otrzewnowego dodatnia, stadium Illb - przerzuty do pochwy, stadium IIIc - przerzuty do węzłów chłonnych,

stadium IV - naciek na jelito grube, pęcherz moczowy; przerzuty odległe.

•    Grading histologiczny:

GI - rak wyłącznie gruczołowy,

Gil - gruczołowo-lity,

GUI - rak lity.

•    Czynniki prognostyczne: stadia według FIGO, receptory progesteronowe, ploidalność, histologiczne podtypy (dobre rokowanie: adenocarcinoma i ade-noacanthoma, złe rokowanie: carcinoma adenosąuamosum, jasnokomórko-we i surowicze);' przerzuty w węzłach chłonnych w 25% przypadków, jeśli rak nacieka ponad 2/3 ściany macicy.

•    Leczenie: (operacje brzuszne) histere-ktomia wraz z obydwoma przydatkami; usunięcie węzłów chłonnych miedniczych; pooperacyjne napromienianie kikuta pochwy.

W razie przerzutów raka z receptorami progesteronowymi dodatnimi: gestageny.

•    Rokowanie: (Annual Report 1991): 70% chorych przeżywa 5 lat: w stadium I - 85%, stadium II - 70%, stadium III - 49%, stadium IV - 19%.

Mięsak macicy 1

3% złośliwych guzów macicy.

•    Rozróżnia się:    mięśniakoraięsaka

gładkokomórkowego (leiomysarcoma), mięsaka zrębu (sarcoma stromale) i guzy mieszane Mullera; leiomyosarcoma u kobiet młodszych (52 lata), sarcoma stromale i guz mieszany miillerowski u kobiet starszych (62 lata); przerzuty leiomyosarcoma przeważnie drogą krwi, w innych mięsakach również drogą limfy.

•    Leczenie: histerektomia wraz z obydwoma przydatkami; napromienianie