438 439 (4)

łym R maleje wzmocnienie stopnia zasilającego mostek — to również zmniejsza selektywność.

Aby dobrze wykorzystać selektywne własności układu napięcie sygnału można doprowadzać do obwodu katody lampy (rys. 8-27); przy tym wyjście mostka dołączone do siatki nie jest obciążone, a własności stopnia są określone równaniami (8.30 i 8.32). Aby uniknąć małej oporności układu, na wejściu można zastosować wtórnik katodowy, co również jest przedstawione na rys. 8-27.

Rys. 8-27. Odmiana układu, przedstawionego na rys. 8-28 z doprowadzeniem napięcia sygnału z wtórnika katodowego do obwodu katody lampy stopnia selektywnego

Rys 8-28. Obwód niezależny od częstotliwości, stosowany we wzmacniaczach selektywnych o dodatnim sprzężeniu zwrotnym

Charakterystyki rzeczywiste układu z podwójnym mostkiem RC różnią się nieco od charakterystyk obliczeniowych, gdyż wzmacniacz wnosi przesunięcie fazowe a jego wzmocnienie zależy od częstotliwości. W celu zmniejszenia różnic należy stosować wzmacniacz o dostatecznie szerokim paśmie przepuszczania. Wzmocnienie selektywne można uzyskać również za pomocą czę-stotliwościowo-zależnego sprzężenia dodatniego, na przykład wprowadzając w obwód dodatniego sprzężenia zwrotnego wzmacniacza czwórnik, przedstawiony na rys. 8-28. W tym czwórniku na częstotliwości

1

2ji R, R,C,C*

U =

(8.33)

współczynnik przenoszenia ma wartość maksymalną a przesunięcie fazowe równa się zeru. Przy włączeniu takiego czwómi-ka w obwód dodatniego sprzężenia zwrotnego wzmocnienie na częstotliwości f₀ rośnie, jeżeli na tej częstotliwości flk„ < 1. Przy oddaleniu się częstotliwości od f₀ wzmocnienie będzie malało, dążąc do wartości wzmocnieni? bez sprzężenia zwrotnego. Na przykład przy /ik_u = 0,99 na częstotliwości f₀ wzmocnienie zgodnie z zależnością (7.6) wzrośnie 100 razy i będzie nagle maleć przy zmianie częstotliwości w dowolną stronę, a więc jak* z'tego wy-

nika, układ będzie miał ostrą częstotliwościową charakterystyką selektywności. Taki układ wzmocnienia selektywnego nazywany jest generatorem niedowzbudzonym.

Jednakże bez zwiększenia stabilności wzmocnienia niedowzbu-dzony generator nie pozwala uzyskać dobrej selektywności, ponieważ aby selektywność pozostała stała, a układ się nie wzbudzał przy zmianie napiąć zasilających lub zmianie parametrów elementów wzmacniających, należy przyjąć w granicach 0,5... 0,7.

Aby generator niedowzbudzony miał dobrą selektywność jego wzmocnienie należy stabilizować, na przykład za pomocą głębo-

Rys. 8-29. Układ wzmacniacza selektywnego typu niedowzbudzonego generatora

kiego ujemnego sprzężenia zwrotnego (rys. 8-29). Umożliwia to zastosowanie w obwodzie dodatniego sprzężenia zwrotnego wartości /Sfc„ zbliżonych do jedności, bez niebezpieczeństwa samo-wzbudzenia układu i zmiany jego charakterystyk.