5 (1732)

NI UHOPNYCMOLOaiA

IMat potyliczny leży z tylu za pionową linią graniczną, na wypukłej powierzchni półkuli mózgowej, a na powierzchni przyśrodkowej - rozciąga się w tył od bruzdy cie-mieniowo-potylicznej oraz linii łączącej styk bruzdy ciemieniowo-potylicznej z wcięciem przedpotylicznym.

Granice piata skroniowego stanowią bruzda boczna i wyżej opisana umowna linia podziału.

Bliższe szczegóły dotyczące płata czołowego, skroniowego, ciemieniowego i potylicznego podano w dalszych rozdziałach poświęconych poszczególnym płatom.

Niezależnie od ogólnego podziału na piaty, można z grubsza opisać pewne cechy zewnętrznej topografii mózgu na trzech powierzchniach półkul mózgowych, czyli na powierzchni grzbietowo-bocznej, przyśrodkowej i podstawnej.

Powierzchnia grzbietowo-boczna podzielali, i jesl na mniej lub bardziej stałe zakręty (/woje), |nk pokazano na rycinie 2.9.

Powierzchnia przyśrodkowa

Przyśrodkowe powierzchnie półkul nui/pi wych można zobaczyć po przecięciu ciulu iim dzelowatego, które łączy obie półkule (im 2.10). Ciało modzelowate ma około 8 c iii ■ lt gości. Zakrzywiona część przednia, Izw Ul • no (genu) ciała modzelowatego, zwęża su, i / kręcą ku dołowi i w tył, przechodząc w d u > (rostrum). Ciało modzelowate nieco się p< r rza ku tyłowi, tworząc tępe zakończenie i .« płat ciała modzelowatego (splenium), Ir. i nad szyszynką i śródmózgowiem. Górną p wierzchnię ciała modzelowatego oddziela zakrętu obręczy bruzda ciała modzelow u go. W swojej tylnej części zakręt ten luku otacza płat ciała modzelowatego, aby w< w płat skroniowy jako zakręt przyhipokum powy (pamhippocampal gyrus).

Nad zakrętem obręczy znajduje się d> brze zaznaczona szczelina, biegnąca od mli i sca położonego tuż pod kolanem (czyli u ¹ pola podspoidłowego) do punktu znajdią

pień ciała modzelowatego

bruzda środkowa

bruzda brzeżna przed klinek

kolano

dziób

pole podspoidłowe

płat ciała modzelowatego

bruzda ostrogowa

zakręt językowaty

(potyliczno skroniowy, przyśrodkowy)

|)l.irik okotośrodkowy hru/ila okołośrodkowa zakręt obręczy

Rycina 2.10. Przyśrodkowa powierzchnia prawej półkuli mózgu

PODSTAWY ANATOMII MÓZGU

.    |, >| i |iitnuiwii ponad płatem

i ........ pil/i< skręca w górę,

i liiu/dn brzeżna (sulcus »i i, i m. ni odgałęzienie bruzdy , , . ._n , >t| od bruzdy obręczy od-

,    I,nil' li lin bruzda około-

Hmhn im' ... /..!*.*< cnlmlis), która prze-

,    .............. krawędź półkuli

, l «,mh |i ,ię pionowo nad środ-««, , , mi iii linia modzelowatego. i. i i .m ,| | okolosrodkowi) a bruz-pliii Hi iiknłnśrodkowy. Pla-

.....M. lmi\ pizcz mały odcinek

i i u ■ | 1.1oi a zachodzi od góry i i |n lodkowi) półkuli mó-111 u it okolosrodkowy za-..I. /akięlii przedśrodko-i lkioiiuo (gir/n prcccntralis

i gyrus postcentralis), wychodzących na po wierzehnię przyśrodkową. Pole między bruz d;| brzeżni) ii bruzdą ciemicniowo-polyllczną lo tzw. przedklinek (precuncus). Jest lo prze dłużenie górnego placika ciemieniowego wychodzące na powierzchnię przyśrodkową Bru/.da ostrogowa (.sulcus calairimw) bieg nic do przodu od bieguna potylicznego, aby podzielić piat potyliczny na klinek (cuuciis) u góry i zakręt językowaty (potyliczno skio niowy, przyśrodkowy) u dołu.

Powierzchnia podstawna

Powierzchnia podstawna półkuli mózgowej składa się z dwóch części (ryc. 2,11), Mliicgiza część przednia stanowi dolną (nadoczodo Iową, orbitalną) powierzchnię piata czoło

pasmo węchowe

I