IMGB60 (4)

rozdział. 1

PSYCHOANALIZA W BADANIACH HUMANISTYCZNYCH

Ni ni ej sza praca stawia sobia za cel zbadanie molliwotci uprawiania, refleksji nad widzem filmowym z pozycji psychoanalizy Freudowskiej i Lacanowskiej .

Nie ma przesady w stwierdzeniu amer yk afisk i ego teoretyka ki -na. Charlesa AlŁmana* który postawił tezą o zasadniczej zmianie w postrzeganiu problemów filmu wskutek ekspansji psychoanalizy. Dotychczasowe myślenie nad filmem wyczerpywało sią bowiem w dwóch modelach - metaforach ekranu filmowego. Dla przedstawicieli teorii f or mai i stycznych najistotni ejsza, f unk -cje pełniła rama ekranu:    jej granice nadają kształty pojawia

jącym sie na niej obrazom. Dlatego Rudolf Arnheim dostrzega, ie motorem rozwoju filmu jako sztuki są różnice miedzy obrazem ekranowym i rzeczywistym oraz ułomności aparatury widoczne w akcie rejestrowania "tego, co przed obiektywem".

Dla przedstawicieli realistycznych teorii ekran był oknem na świat:    oknem, z którego widok zadowala odwieczne ludzkie

■ pragnienie zatrzymania upływu czasu i mumifikuje minione przeżycia. Samo medium filmowe było indyferentne i ukazywało w niezafałszowany sposób prawdziwy potok życia. Psychoanalityczna refleksja proponuje zasadniczą zmianę i przesuniecie akcentów:    biały ekran, na który rzutowane są smugi światła nie jest

Już oknem ani ramą - staje sie zwierciadłem. Stosunki wiążące kino z rzeczywistością i ze sztuką spychane są na dalsze pla* ny:    jedynym aspektem wartym zastanowienia staje sie zagadnie

nie stosunku kina do widza i widza do kina.

Altman dostrzega, iż radykałnośó psychoanalitycznej '<oncep cji dotyczy także kwestii dźwięku - zapoznanej problematyki dotychczasowej* obr azccentr ycznej refleksji. Dżwie< odbity dźwięk u pod mi ot owi ony i równorzędny z obrazem składa sie czwartą metaforę - mitologicznego Echa.