6 7 (8)

Budowa i czynności

Aby jak najdłużej zachować młody wygląd, urodę, dokonywać właściwego wyboru kosmetyków i sposobów pielęgnacji naszej skóry', należy poznać bliżej jej strukturę oraz funkcjonowanie. Musimy zdać sobie sprawę, że skóra jest najbardziej rozległym narządem ustroju. Stanowi ona aż około 15% wagi ciała. Powierzchnia skóry u dorosłego człowieka wynosi 1,5 do 2 m², grubość zaś waha się w zależności od okolicy' ciara od 0.5 do 5 mm. Skóra jest narządem nieodzownym i jednocześnie idealnie przystosowanym do warunków życia cz^;owieka i jego działalności:

a Stwarza przegrodę chroniącą ustrój przed utratą wody, elektrolitów i układów'wielkocząsteczkowych.

a Stanowi barierę oporową, chroniącą przed napływającymi z zewnątrz szkodliwymi bodźcami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi.

a Odgrywa ważną rolę w regulacji cieplnej ustroju. Możliwe jest to dzięki kurczeniu się i rozszerzaniu łożyska naczyniowego oraz wydzielaniu potu.

a Jest narządem czucia w zakresie dotyku, ciepłoty, bólu i świądu. Nadaje ciału postać i kształt, zaś jej miękkość i elastyczność ułatwiają jednocześnie ruchy ciała.

a Jej powierzchnia posiada właściwości przeciwbakteryjne i prze-ciwgrzybicze.

6 Zmiany łożyska naczyniowego skóry regulują ciśnienie krwi.

Za sprawą obecności gruczołów potowych i łojowych pełni -funkcje organu wydalniczego.

1t Wytwarza struktury keratynowe, takie jak włosy, paznokcie warstwa rogowa.

{t Stanowi zapasowy zbiornik ustrojowy wody. elektrolitów, białek, tłuszczów', węglowodanów i witamin.

Decyduje o barwie ciała przez wytwarzanie barwnika skóry (melaniny), mechanizm rozszerzania naczyń i keratynizację.

6 Wytwarza witaminę D.

Ten wyjątkowo szeroki zakres zadań spełnianych przez skórę ludzką umożliwia jej odrębna, wyjątkowa budowa. Skóra składa się z trzech zasadniczych warstw naskórka (epiderrry), skóry właściwej {dermy) i tkanki podskórnej (hipodermy). Omówię je teraz po kolei.

Naskórek (epiderma)

Naskórek składa się z pięciu warstw cechujących się odmienną strukturą i funkcją. Począwszy od dołu wyróżniamy warstwę podstawią, rozrodczą (stratum basale), kolczystą (stratum spino-sum). warstwę ziarnistą {strarum granulosum), warstwę jasną (stratum lucidum), warstwę rogową (stratum corneum).

Warstwa podstawia to jeoen rząd cylindrycznych komórek o wydłużonych jądrach ściśle do siebie przylegających. Jest najczyn-niejsza w procesie odnowy naskórka. Tu tworzą się przez podz>ał nowe komórki. Wyłącznie w warstwie podstawnej wytwarzany jest barwnik skóry • melanina. Komórki warstwy podstawnej (ke-ratynocyty) stopniowo wędrują ku górze poprzez kolejne warstwy naskórka podlegające w tym czasie wielu złożonym przemianom biochemicznym. W' trakcie tego procesu następuje całkowite obu-

7