FABRYKI ZHLAZNE I STALOm M&mGSKIB,
W Most między iedncmi rautami są dwa piece, na ich zaprawę sprowadzaj kamie* z Anglii, nie id) dłtiżey iak ośra miesięcy , ponieważ na-dłuż-szy czas węgli nie dostarczaię, których gdyby dostarczano, mógłby iść dwa roki, szychty idą co dwie godziny, C2yli do pieca dodaj rudy i węgli, co dwie godziny , a zaś co 4, godziny lei) garki, kody, blachy do kominków, lecz tc w ten czas leję, gdy armat nic maią odlewać. Utrzymuj , źe gdy na szychty więcey sypią węgli, a rudy raniey , iź odbieraj żelazo szare , którego mniey ubywa pod czas ftyszowania niż białego, które w ten czas odbicraią gdy węgli mało , rudy zaś wiele dodaj.
Żelazo fryszuią sposobem Nicnieckim, lecz zamiasc odbierania kilka lupek, odbierali leduę ważącą około dwóch cetnarów , ta gdy sttźeie podnoszą ią , węgle pod nią poddaj. Utrzymuj bo Wiera, iż rym sposobem postępuje. Sobie , więcey żelaza ciągłego mogą odebrać, Sztukę ważącą dwa cetnary , pod miot podkładaj i kuj, aby zuzel oddzielić; potym dziej ią na sztuk kilkanaście; kowadła leią z surowcu, które żeby były iak nay-twardsze , leią ie na ten czas , gdy piecem, maią stanąć ; przeto nim piecem staną, dodaią do niego tyle rudy , ile iey strawić może. Armaty leią w v formach , w które duszę wkładaj , przeto wiercąc -scięcza j ie na dwie albo trzy' liuie. Świdry stoią do pionu , kola palczastą oneż obracaj armaty na świdry pezpcndyhulamie stawiaj, przeto armata włusuyin ciężarem opu-szczaiąc się na świder wchodzi. Armaty nadpsute rozcinani na sztuki machiną dosyć prostą , to iest; robią koło żeiazr.e raaiące dyamttrn stopę , palce koła daj stalowe, koła na grubym żelaznym wrzecionie osadzaj , koniec ieden wrzeciona wpuszczaj w Stępkę gruntownie osadzoną . drasi łączą z :cąopera wału, armatę na kolq żelaznym w węgieł prosty ułożywszy, wodę na kol o puszcąa ią , przeto kółko palcąaste biega, i armaty dzieli. .Blachy ciągną pomiędzy dwoma cylindrami długiem! nu stop ótyie , grubi-uu na 6. albo 7. calów ; sztuki, które maj pomiędzy walce wkładać, rozgrżewaią w piecu ogień odbiiajcym. Gwoździe tak* iak gdzie iudziey, robią. Węgli łaszt kupuj za RMaleo. W ostatniey fabryce liczą okoio 150. Rzemieślników , nie rachując kopiących rudę, których także 150. ziiaydiiie aj.
Stal smarna.
W Kmtbcrg w Norwegii, robią stal z żelaza ciągłego , to iest: zepsu. te świdry, któremi wiercono armaty , i stare żelaza w iryszerce topią, z nich niekiedy łupkę odbieraj 1 łupkę, pod: młot pddtoźy wszy kuj , na części dzielą , 2 części ciągną sztaby , nakonicc ze sztab robią scal.
Piec, w którym ciągłe żelazo na stal przemieniaj , iest postawiony na wzór Angielskich, Węgli do robienia stali, używaj drewnianych. Piec w Kotuberg wsc większy od Angielskiego , ponieważ, ma długości stop 12. albo. 13. głębokości stop tS. Angielski,zaś iest długi na stop 7, szeroki na póitory stopy, głęboki, na stop • 4 ; do tego. piec w Kowbcrg u góry iest otwarty i nic sklepiony , Angielski przeciwnie sklepią. Pieca Kónsbsrg boki wewnątrz od spodka aż w górę idą okrągławo ; ostatni piec w poprzecz iest przędzięlony na tfzy części czyli skrzynie. Na merach w podluż idących.