62 (162)

ruchomą na sorbencie, a fazą rozpuszczalnika. Rozdział następujn gdy ich współczynniki podziału są różne. Wielkością charaktery/u jącą substancje w określonym układzie chromatografii cienkow.n stwowej jest wielość Rf, zdefiniowana jako stosunek drogi, którs| od punktu startowego na płytce przebyła substancja /D_s/, do dropi którą w tym czasie przebył rozpuszczalnik /Dr/

D_s

Rf =-

Dw

Czasami stosuje się również wielkość Rs ,definiowaną jako stosu nek drogi, którą od punktu startowego na bibule lub płytce przebyli' substancja /D_s/, do drogi którą w tym samym czasie przebyła wy brana substancja wzorcowa /D_w/

D_s

Rs= —

Dw

W przypadku wielkości Rs podaje się zawsze nazwę wzoh u np. D cholesterol. Zarówno R_fjak i R_s są wielkościami, które (.Im rakteryzują liczbowo substancje w danym układzie. Nie są one /I•,¹ dobrze powtarzalne, zależą bowiem w sposób istotny od drobny ¹ nawet różnic w sposobie wykonywania chromatogramu.

Technika wykonywania chromatografii i aparatura

Fazę nieruchomą w chromatografii cienkowarstwowej ula nowią płytki szklane /bywają też metalowe lub z tworzyw sztm / nych/ o wymiarach 5x20, 10x20 lub 20x20 cm pokryte warstw i

ndsorbenta. Jako adsorbenty stosuje się: żel krzemionkowy /dla wszystkich klas związków/ llenek glinu /rozdzielanie zasad i steroidów/ ziemię okrzemkową /cukry/

proszek celulozowy /związki polarne, także aminokwasy i nukleotydy/

proszek poliamidowy /antocyjaniny, flawony/.

Najczęściej jednak używa się żelu krzemionkowego, który jest najhardziej powszechny. Płytki do TLC są produkowane z gotową warstwą adsorbcyjną. Roztwór próbki w lotnym rozpuszczalniku /i hloroform:metanol 1:1 v/v/ w ilości nie większej niż 20 pi nanosi blt,t porcjami po 5 pi /susząc po każdej porcji/ na tzw. punkt startowy położony 1,5 cm od podstawy i 1,5 cm od boku płytki. Przy nanoszeniu większej ilości prób odległość między punktami powinna wynosić nie mniej niż 2 cm /rycina/. Po naniesieniu badanego fn/lworu i jego wyschnięciu umieszcza się płytkę /bibułę/ w komo-l/o chromatograficznej.

A

tozpuszczalnik

O

o

o

O

Myt Chromatogram mieszaniny substancji A,B,C

129