100
ruchomej na proces rozdziału chromatograficznego. Dlatego nai. wybierać taki skład fazy ruchomej, który uwzględnia rodzaj i badanej próbki, jak również rodzaj stosowanej kolumny oraz deteE? Ważne jest, aby stosowany eluent nie niszczył ani próbki badanej a°r-wypełnienia kolumny jak również i detektora.
W przypadku chromatografii na adsorbentach polarnw* ważnym parametrem fazy ruchomej jest jej moc. Parametr ten tg związany z polamością i polaryzowalnością cząsteczek eluentu. $i|a| jest tym większa, im większa jest pola mość fazy ruchonw W przypadku adsorbentów niepolamych zależy ona jedynie ^ specyficznych oddziaływań van der Waalsa. Moc elucji wzrasta wraz» wzrostem rozmiarów niepolamych fragmentów cząsteczek eluentu. mv ułatwić dobór odpowiedniego rozpuszczalnika zestawiono je w szerec elutropowe.
Wysokosprawna chromatografia cieczowa
Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) je# odmianą chromatografii kolumnowej; rozdział chromatograficzny następuje tu w warunkach wysokiego ciśnienia (około 400 hPa).
Zasada działania chromatografu HPLC jest następująca Eluent przy pomocy pomp (stałociśnieniowych lub stałoprzepływowych) jest tłoczony przez dozownik próbek do kolumny chromatograficznej, gdzie następuje właściwy rozdział chromatograficzny. Próbkę wprowadza się za pomocą odpowiednio skonstruowanego dozownika W HPLC najczęściej stosuje się mikrokolumny. Wybór kolumny zależny jest od wielu czynników; rozmiaru badanej próbki, czasu analizy i efektu rozdziału. Długość kolumny przeważnie wynosi 25 cm. Kolumna jest to rurka wykonana najczęściej ze stali nierdzewnej zamknięta z dwóch końców filtrami. Przygotowanie kolumny jest trudne, dlatego najczęściej kupuje się kolumny gotowe. Kolumny przechowuje się zamknięte i zalane rozpuszczalnikiem. Czas życia kolumny można przedłużyć poprzez stosowanie przedkolumny. Kolumna ta różni się od zasadniczej jedynie długością (3.5-4.5 cm), a pozostałe parametry są takie same. Przedkolumna działa jak filtr zatrzymując zanieczyszczenia znajdujące się w badanej próbce lub eluencie.
W wysokosprawnej chromatografii cieczowej kolumny napełnia się wypełnieniem o rozmiarze ziaren 5-10 pm. W chromatograf adsorpcyjnej najczęściej stosuje się żel krzemionkowy. Obecnie dużo większe zastosowanie ma żel krzemionkowy odpowiednio zmodyfikowany. Modyfikacja ta najczęściej polega na chemicznym
wiązaniu łańcuchów alkilowych lub łańcuchów alkilowych zakończonych odpowiednimi grupami funkcyjnymi.
Elucję w HPLC można poprowadzić w warunkach izokra-tycznych (skład fazy ruchomej jest taki sam w ciągu całego procesu chromatog rafowa n i a) lub z zastosowaniem elucji gradientowej. Polega ona na zmianie składu fazy ruchomej w czasie analizy poprzez wprowadzanie rozpuszczalnika o większej mocy elucji do rozpuszczalnika o mniejszej mocy. Zastosowanie takiej techniki pozwala na rozdział mieszanin o zróżnicowanych właściwościach chemicznych.
detektory, w których następuje pomiar różnicy właściwości substancji badanej i fazy ruchomej
detektor konduktometryczny detektor adsorpcyjny
następuje pomiar właściwości h dla badanej substancji |
detektory spektro-skopowe |
spektrofotometry czny |
UV |
o stałej długości l fali >.=254 nm |
o regulowanej długości fali | ||||
diodę array | ||||
VIS | ||||
IR | ||||
spektrofluorometryczny | ||||
spektroskopii atomowej |
AAS | |||
AES | ||||
spektrometrii masowej | ||||
o >* |
amperome- | |||
I § a |
tryczny | |||
Jc >? |
detektory |
woltampero- | ||
J ?!. |
elektro- |
metryczny | ||
2? <D |
chemiczne |
kulometryczny | ||
JĆ (0 |
potencjo- | |||
S co |
metryczny | |||
"O o |
detektory radioaktywacyjne |
detektor refraktometryczny
Dobry detektor powinien w sposób ciągły pokazywać zmianę składu wypływającego z kolumny roztworu. Stosowane detektory w HPLC charakteryzują się dużą precyzja, dokładnością oraz małą cel-ką pomiarową. Stosowane w HPLC rozpuszczalniki oraz badane substancje posiadają podobne właściwości i trudno znaleźć uniwersalny detektor. Dlatego też detektor dobiera się do konkretnego oznaczenia.