62 (221)

ROZDZIAŁ 3

Wywiad swobodny, zwany takie wolnym, jest najbardziej zbliżony mowy. ale prowadzonej zgodnie z założonym celem i według wcześni^ cowanego planu. Rozmową kieruje i formułuje pytania prowadzący Warto podkreślić, żc swoboda wypowiedzi respondenta oraz chęć przm opinii zgodnych z jego osobistymi odczuciami i ocenami określonych zależy od jego dotychczasow ego doświadczenia łączonego z ew entual gatywnymi działaniami ze strony pracodawcy. Mogą również zależeć jak prowadzący wywiad zorganizuje przebieg wywiadu. Chodzi tu o 1 H rejestrowania rozmowy, której treść może być notowana np. na taśmie |hH fonowej, na kartkach papieru czy też w pamięci prowadzącego wywiad j^V zatem rozeznać nastawienie respondenta do tej kwestii.

Wywiad ustrukturalizowany wymaga przygotowania odpowiedniego» stionariusza. który powinien być uprzednio sprawdzony na małej próbie |^8 dentów- w trakcie badań pilotażowych. W ten sposób można zweryfijjy komunikatywność kwestionariusza, zakres i sformułowanie pytań. Przy oprw\ waniu kwestionariusza należy unikać następujących błędów [Pocztow^^p 2000, s. 28-34]:

•    zawierania w pytaniu więcej niż jednego problemu (np.: Jak oceniasz pn*. i wyniki kolegów z pracy?);

•    formułowania kategorycznych pytań (zamkniętych) z prośbą o wybór j-, tylko wskazanej odpowiedzi, w przypadku gdy odpowiedź na zawarty mu problem jest trudna do jednoznacznego sprecyzowania;

•    niesprecyzowania (lub niejednoznacznego sprecyzowania) układu odąj^. ma (np.: Czy w ostatnim czasie otrzymał Pan jakąś karę w pracy?);

•    braku określenia liczby kategorii możliwych do wybrania spośród zap^. towanego zestawu;

•    żądania wyboru tylko jednej kategorii z nierozłącznego zbioru (np.: przyczyną spadku wydajności pracy w Pana zespole: a) brak surowców,^^ organizacja pracy, c) niskie kwalifikacje pracowników itp.).

Błędy w formułow aniu pytań mogą mieć także charakter merytoryc^w skutek niewystarczającej analizy roli i funkcji pytań w całości badan. również wynikać z założenia znawstwa. Termin ten oznacza uznanie, że Hi badany ma wystarczającą wiedzę w określonym temacie („wyrobioną*j^K lub zdanie) i może udzielić „praw dziw ej” odpowiedzi. W celu untkiUf|j|j^^H w formułowaniu kwestionariusza należy każde pytanie poddać sscggjjj^^K analizie pod kątem jego celu, funkcji i miejsca w kwestionariuszu, i Z organizacyjnego punktu widzenia szczególne znaczenie należy przypiąć \ przygotowaniom do przeprowadzenia wywiadu. Organizator powuiil^B \ ustalić harmonogram spotkań oraz czas, w jakim będą się one odbywać.wh