3.2. Funkcja kwadratowa
| a) Wprowadzenie. Wzór funkcji liniowej: y = ax + b można traktować jako równanie stopnia pierwszego (zmienne występują w co najwyżej potędze pierwszej) z dwiema niewiadomymi x i y. Wykresem funkcji liniowej jest prosta, więc związek y = ax + b nazywa się równaniem prostej. Równanie prostej można przekształcić do postaci: Af + By + C — 0.
Analogicznie, wzór funkcji kwadratowej v = ax' + bx + c (a 0 ) jest przykładem równania stopnia drugiego (jedna ze zmiennych występuje w co najwyżej drugiej potędze) z dwiema niewiadomymi x iy. Wykresem funkcji kwadratowej jest parabola, więc związek y = ar' + bx + c nazywa się równaniem paraboli, a parabolę — krzywą stopnia drugiego.
b) Definicja. Ogólnie równanie stopnia drugiego z dwiema niewiadomymi .v i y jest to równanie postaci: Ar2 + Bxy + Cy2 + Dx + Ey + F = 0, gdzie A.B.C.D.E.D e R oraz A2+B2+C2# 0 (czyli przynajmniej jeden ze współczynników A, B, C jest różny od zera).
Obraz graficzny tego równania to krzywa stopnia drugiego.
c) Przy kłady niektórych równań drugiego stopnia Ax2+ Cy2+ F= 0;B = D = E=0
Ar' + Dx + Ey + F=0;B = C = 0 Cy2 + Dx = O, A - B = E = F = 0 Bxy + F= 0;A = C = D = E=0
d) Rozwiązanie równania stopnia drugiego z dwiema niewiadomymi jest to każda para liczb ( x; y ) spełniająca to równanie. Graficznie są to punkty o współrzędnych (x;y) należące do krzywej stopnia drugiego.
e) Obrazem graficznym zbioru rozwiązań równania drugiego stopnia z dwiema niewiadomymi mogą być na przykład (patrz tabela obok).
Uwaga: Zbiorem rozwiązań równania stopnia drugiego z dwiema niewiadomymi może być zbiór pusty, na przykład równanie x2 + y2+ 4 = 0 nie ma rozwiązania.
f) Krzywe stożkowe można otrzymać na powierzchni stożkowej wskutek przecięcia jej płaszczyznami różnic nachylonymi do osi tej powierzchni:
Nazwa
krzywej
Postać równania stopnia drugiego z dwiema niewiadomymi
Obraz graficzny rozwiązania
Parabola
Okrąg
Elipsa
Hiperbola
y = ax~ + bx + c (równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań)
x = ay + by + c (równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań)
x + y — 2 ax — -2by + c = 0 (równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań)
*- + Z_ = i a b a,b>0,a*b (równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań)
2 ,2 *» a b a, b > 0 (równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań)
xy = k,k^0 (równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań)
jO
hiperbola (dwie gałęzie)
Suma prostych (przecinających się
V
pokrywających się)
(a.j + fc.y + c,) • (aix + b,y + c,) = (równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań)
(ax+by+c)2=0 (równanie ma nieskończenie wiele rozwiązań)
a: +y = 0 (równanie ma jedno rozwiązanie * = o, y = 0)