58 2

Tablica 2.3. Pozabilansowe konta środków' trwałych

Strona Wn	Nazwa konta	Strona Ma
Postawienie w stan likwidacji	091 „Środki trwałe w likwidacji'^-	Zakończenie likwidacji
Przyjęcie środków niebędą-cych własnością jednostki	092    „Środki trwałe dzierżawione’* 093    „Środki trwałe obce” 094    „Grunty otrzymane w wieczyste użytkowanie”	Rozchód (wycofanie) obcych środków trwałych
Oddanie środka trwałego w leasing	095 „Środki trwałe oddane w leasing”	Zakończenie umowy leasingu

W jednostkach gospodarczych prowadzi się także ewidencję środków trwałych na kontach pozabilansowych. Zapisy na nich są przeważnie dokonywane jednostronnie, co oznacza, że nie ma do nich zastosowania zasada podwójnego zapisu, a więc konta te nie korespondują z innymi kontami. Ich wykaz i sposób funkcjonowania przedstawiono w tablicy 2.3. Na kontach tych ujmuje się środki trwałe, będące własnością jednostki, pozostające w likwidacji lub oddane w leasing.

Podsumowanie 2.2

Do środków trwałych należą rzeczowe i zrównane z nimi składniki aktywów trwałych. Można je klasyfikować według rodzaju, stosunku własności, sposobu korzystania. Ich wartość początkową (brutto) ustala się w zależności od sposobu pozyskania. Może to być cena nabycia przy zakupie, koszt wytworzenia w przypadku wytworzenia we własnym zakresie, cena sprzedaży lub wartość godziwa w przypadku nieodpłatnego otrzymania lub wniesienia aportu. Wartość początkowa zwiększa się w wyniku aktualizacji wyceny oraz ulepszenia środka trwałego. Zmniejszenie wartości początkowej środka trwałego następuje wskutek utraty wartości oraz wskutek zużycia.

Wszelkie zmiany wartości początkowej i stanu środków trwałych są ujmowane na koncie syntetycznym 010 „Środki trwałe”, do którego prowadzi się ewidencję analityczną. W ewidencji środków trwałych znajdują też zastosowanie konta pozabilansowe.

Test kontrolny 2.2

1.    Jakie są różnice w bilansowym i podatkowym ujęciu środków trwałych?

2.    Omów kryteria klasyfikacji środków trwałych.

3.    Jak ustala się wartość początkową środka trwałego?

4.    Co oznaczają pojęcia: wartość netto i wartość reprodukcji środka trwałego?

5.    Jakie są tytuły zwiększeń wartości początkowej środków trwałych?

6.    Podaj przykłady operacji zwiększających i zmniejszających stan środków trwałych.

7.    Omów syntetyczną i analityczną ewidencję środków trwałych.

8.    Do czego służy pozabilansowa ewidencja środków trwałych?

58