Wszystkie pomiary sytuacyjne i wysokościowe na potrzeby sporządzania map, pomiary inwentaryzacyjne powykonawcze w budownictwie i inżynierii prowadzi się zawsze w układzie odniesienia, określonym przez układ współrzędnych podstawowej i szczegółowej osnowy geodezyjnej.
Pod względem technologicznym pozioma osnowa geodezyjna dzieli się na: podstawową, szczegółową i pomiarową (patrz rozdz. 1.).
Najprostszą osnową pomiarową (lokalną) jest konstrukcja liniowa (związek liniowy), (rys. 3.38). Może ona występować w postaci bazy pomiarowej znanej długości, trójkąta lub innych kombinacji liniowych jednoznacznie określonych. Istotą takiej osnowy jest to, że w danej sieci mierzy się tylko długości odcinków. Osnowy, w których elementami wiążącymi poszczególne punkty jest związek długości odcinków i kątów zawartych między nimi, nazywamy sieciami kątowo--liniowymi. Z osnów tych omówimy szczegółowiej pojedyncze wcięcia (rys. 3.39, 3.40) i ciągi poligonowe, które w ogólnym ujęciu stanowią ciąg kolejno po sobie następujących punktów, powiązanych ze sobą odcinkami znanych długości i kątami zawartymi pomiędzy sąsiednimi bokami (rys. 3.42).
Przez tyczenie prostej rozumiemy wyznaczanie dodatkowych punktów położonych pomiędzy skrajnymi punktami określającymi odcinek AB a należącymi do płaszczyzny pionowej przechodzącej przez te punkty (rys. 3.1). Do sygnalizacji położenia punktów używa się najczęściej tyczek geodezyjnych, a zależnie od pionowego ukształtowania terenu oraz przeszkód sytuacyjnych stosuje się różne sposoby postępowania. W terenach płaskich o dobrej widoczności stosuje się tyczenie w przód, polegające na tym, że po ustawieniu tyczek nad punktami: